Pachów, znies. r. 1832; Seret albo Czeret; Smolany, znies. r. 1832; Smoleńsk, fundacja kr. Zygmunta III, która trwała lat 40; Smotrycz, zał. przez książąt Korjatowiczów około r. 1370, znies. r. 1832; Śniatyn, znies. r. 1788; Sokołów; Sołobkowice; Stołpce, znies. r. 1832; Szarawka, znies. r. 1832; Szkłów, znies. r. 1832; Tarnopol, oddany jezuitom r. 1820; Trębowla; Tyśmienica; Tywrów, znies. r. 1832; Uła; Winnica, znies. r. 1832; Zasław, znies. r. 1832; Ziembin, znies. r. 1832; Żółkiew, fundowany przez Teofilę Sobieską, matkę króla Jana III na pamiątkę syna jej Marka, poległego r. 1652 pod Batowem, od r. 1849 dominikanie objęli tu zarząd szkoły normalnej; Żytomierz, miał niegdyś klasztor, założony przez św. Jacka. Prowincja litewska św. Anioła Stróża, utworzona za panowania kr. Władysława IV, z powodu utrudnionego nadzoru nad klasztorami prowincyi ruskiej, bardzo od siebie odległymi i licznymi, do r. 1832 utrzymywała po wielu miastach szkoły publiczne. Dominikanie litewscy mieli gimnazja w Grodnie, Zabiałach i Kalwaryi żmudzkiej; szkoły powiatowe w Mereczu, Uszaczu, Nieświeżu, Nowogródku, Wierzbołowie i Sejnach, parafjalne zaś przy każdym prawie klasztorze. Temi usługami zjednali sobie wielką miłość i szacunek u wszystkich stanów. Klasztory dominikańskie istniały w miejscach następujących: Agłona, zwana dawniej Wyszków lub Ruszona; Chołopienicze albo Krzyżopol, znies. roku 1832; Choroszcz, znies. r. 1832; Dereczyn, znies. r. 1832; Druja albo Sapieżyn, znies. r. 1832; Duniłowicze; Grodno, znies. r. 1832; Hoszczew; Jelna, znies. r. 1832; Kalwarja, dawniej Gordy; Klimówka, znies. r. 1832; Kniażyce, znies. r. 1832; Kowno; Krasnybór, znies. r. 1820; Liszków, fundusz zabrał rząd pruski; Merecz, miał swoją szkołę i drukarnię, znies. r. 1832; Nieśwież, ze szkołami, w których 9 zakonników nauczało; Nowogródek, około r. 1320 klasztor przeniesiony tu z Lubcza, gdzie go Andrzej Wasilewicz Kijan, bojarzyn kijowski, około r. 1250 fundował. Od r. 1797 do 1831 dominikanie nowogródzcy utrzymywali szkoły 6-cio klasowe, w których od r. 1808 do 16 uczył się Adam Mickiewicz, znies. r. 1832; Orsza, w której od r. 1821 do zniesienia w r. 1832 dominikanie tutejsi utrzymywali szkołę powiatową; Ostrowiec, znies. r. 1832; Ostrowno, znies. r. 1832; Oszmiana, znies. r. 1850; Piaski, dla braku funduszów opuszczony przez dominikanów r. 1788; Poławeń; Połock, znies. r. 1832; Poporcie, znies. r. 1832; Posin, znies. r. 1832; Rosienie, w r. 1873 było tu jeszcze zakonników 12; Różanystok, dawniej Tabeńszczyzna, w r. 1847 oddany księżom świeckim; Sejny, znies. przez rząd pruski r. 1804, kościół obecnie stanowi katedrę biskupią, a klasztor seminarjum. Skopiszki, znies. r. 1832; Słonim, znies. r. 1845; Szumsk; Troki; Uszacz, utrzymywał szkołę powiatową, znies. r. 1832; Wasiliszki, zmies. r. 1832; Werki inaczej Kalwarja pod Wilnem, w r. 1850 oddany księżom świeckim; Wierzbołów królewski, zn. r. 1819; Wilno, były tu dwa klasztory dominikańskie: jeden w mieście fundacyi Aleksandra Jagiellończyka, drugi, późniejszy, na przedmieściu Łukiszki; Witebsk, znies. r. 1832; Wysoki dwór, znies. r. 1832; Zabiały, ze szkołami, w których do r. 1832 dawało lekcje 13 nauczycieli. Dominikanie polscy, nie bacząc na niebezpieczeństwa i trudności, z najwyższem poświęceniem spełniali misjonarskie swe zadanie. Wielu od tatarów i innych nieprzyjaciół Kościoła poniosło śmierć męczeńską tak w obcych krajach, jako i w klasztorach własnych na Rusi. Przysposabiając się do dalekich misyj, uczono się po klasztorach języka wołoskiego, ormiańskiego i tatarskiego, a naśladując św. Jacka, który apostołując odbył przeszło 4,000 mil pieszo, szło wielu współpracowników na wschód daleki, gdzie wielu gi-
