innemi. Jedna z dróg, na których najobficiéj znajdowała je dotąd, w 9/10 zamkniętą przed nią została. Wykluczenie to krajowców z całéj, obszernéj dziedziny społeczno-zarobkowych funkcyi, sprowadziło mnóztwo nędz, tak materyalnych, jak moralnych, lecz zarazem zmusiło ich do upatrywania innych sposobów i dróg pracowania i istnienia. Tu rzemiosła i handel, czyli przemysł, zaniedbywany dotąd i wyłącznie w rekach żydowskiéj ludności zostający, ukazywał się jako przystań jeszcze niezamknięta, jako grunt nie dość wyexploatowany, a w znacznéj przynajmniéj części dostępny. Sprowadzony przez potrzebę, popęd ten do zajęć, które przedtém za nizkie i poniżające najpowszechniéj uchodziły, rzucił téż ze swéj strony w społeczeństwo prąd demokratycznych pojęć i dążeń. Z demokratyzmem tym zaś, wynikającym z faktów, które demokratyczne cnoty i zajęcia koniecznemi uczyniły, prędzéj czy późniéj połączyć się musiała trzeźwość i racyonalność poglądów na społeczne zadania i dążenia.
Trzeźwość i racyonalność poglądów wyraziła się przedewszystkiém w dużo zmienioném zapatrywaniu się na zadania i dążenia polityczne. Bezpłodność rewolucyi, zgubność ich dla bezpieczeństwa i rozwoju narodowości, towarzyszący im brak rozsądnéj rachuby, jawnie stwierdzonemi i uznanemi zostały. Niemniéj miłość dla narodowości téj i pra-
Strona:PL Eliza Orzeszkowa-O kobiecie 041.jpeg
Ta strona została uwierzytelniona.
