wystarcza im na utrzymanie rodziny, to już fabrykanta nie obchodzi wcale. Robotnik zaś na to wszystko nie może pozostawać obojętny, potrzebuje on płacy wyższej, bo to jedno tylko może go wybawić z nędzy, która go dusi obecnie.
Płaca powinna być tak wysoka, żeby robotnikowi i jego rodzinie zapewniła życie dostatnie, wygodne i zdrowe, i żeby mu pozwoliła zaoszczędzić sobie pewną część zarobku na czarną godzinę. Jest to bardzo weżne. Dzisiaj robotnik otrzymuje tak mały zarobek, że nic sobie zaoszczędzić nie może, i gdy nadchodzi starość, choroba lub dłuższy brak roboty, to musi z głodu umierać, albo jak żebrak korzystać z pańskiej dobroczynności.
Przytem jest rzeczą użyteczną dla robotników, żeby płaca nie była od sztuki, lecz dzienna. Płaca od sztuki zmusza robotnika pracować z większym wysiłkiem, korzyści zaś nie daje mu żadnych. Częstokroć bowiem tak bywa, że jeżeli robotnik, napracowawszy się bardzo w ciągu tygodnia, zrobi więcej niż zwykle, to mimo to fabrykant nie zapłaci mu więcej i bez ceremonji urwie mu coś z zarobku pod jakimkolwiek pozorem. Fabrykant na tem bardzo dobrze wychodzi, bo ma więcej roboty, a płaci tak samo, dla tego też zaprowadza u siebie płacę od sztuki. Ale robotnik na tem traci, bo tylko utrudzi się daremnie. Oprócz tego praca od sztuki ułatwia majstrom i fabrykantom czynienie takich różnych szachrajstw z zarobkiem robotnika, przed któremi nie łatwo się obronić. Kiedy płaca jest dzienna, to wtenczas szachrować fabrykantowi trudniej: robotnicy pracują z mniejszym wysiłkiem, a zarabiają tak samo jak wówczas, kiedy im płacą od sztuki.
Taki dzień roboczy, jaki dziś po fabrykach panuje, jest dla robotników zabójczy: wyniszcza ich siły, nadweręża zdrowie, odejmuje czas z koniecznego odpoczynku.
Najodpowiedniejszym dla robotników jest ośmiogodzinny dzień roboczy.
Gdyby robotnicy pracowali tylko 8 godzin na dobę, traciliby mniej sił fizycznych, i życie ich przez to stawałoby się dłuższe.
