niki, mogłaby przy innych warunkach, uczynić pracę bardzo lekką i sprowadzić ją do 3,4 godzin dziennie.
Wieleby czasu musieli pracować na małych warsztatach robotnicy, chcąc wytwarzać takie rzeczy i w takiej ilości, w jakiej je dziś przy pomocy maszyn wytwarzają. Musieliby się zabijać pracą, musieliby całe życie nad warsztatem spędzać tak, jak dziś dla zysku kapitalistów to czynią, a to mija się zupełnie z interesami robotników i z zadaniem robotniczej rewolucji.
Dlatego też rewolucja robotnicza, wywłaszczając kapitalistów musi z ich własności uczynić wspólną, kolektywną własność całej klasy pracującej.
Nie idzie jednak zatem, żeby własność osobista, indywidualna, miała być całkiem zniesioną. Bynajmniej! Wspólnem stanie się tylko to, co stanowi środki do wytwarzania towarów, a więc fabryki, kopalnie, warsztaty, maszyny, narzędzia, ziemia, oraz wszelkie materjały surowe; jednem słowem, wspólną własnością robotników staną się tylko kapitały, pod ich wspólnym zarządem będzie zostawać tylko produkcja; wszystkie zaś te przedmioty, które służą do osobistego spożycia, będą osobistą i nietykalną własnością każdego pojedynczego człowieka.
Nie będzie własności powstającej z wyzysku pracy drugich; każda własność będzie dobytkiem pracy własnej i jako taka będzie prawdziwie „świętą“ i powszechnie szanowaną.
Wszelki wyzysk będzie raz na zawsze uniemożliwiony, odkąd kapitały, t. j. wszystko to, co służy do wytwarzania bogactw, stanie się wspólną własnością wszystkich pracujących.
Tak więc, robotnicy, wywłaszczając kapitalistów, uczynią z ich własności wspólną własność całej klasy roboczej.
Jest to główne zadanie nadchodzącej rewolucji robotniczej.
Przez to jedno dzieło otworzy ona dla całej ludzkości nową erę życia, erę prawdziwej szczęśliwości i postępu.
Posiadanie przez kapitalistów środków produkcji pociąga za sobą z konieczności wyzysk pracujących i nędzę całych mas ludzi. Re-
