Jak zaznaczyliśmy w uwadze wstępnej (str. 1) część I i II „Zagadnień“ z drobnemi zmianami drukowana była w „Ateneum“ 1896 r. IV t., jako „Psychologiczne podstawy socjologji (zasada zjawiska społecznego), (również po francusku). Różnice zachodzą w podziale obu prac na rozdziały: „Podstawy“ składają się z 6 rozdzialików (I — VI), natomiast w „Zagadnieniach“ zastosowano system paragrafów i podział całości na 4 rozdziały. Powyższym 6 rodzialikom odpowiada 23 §§ „Zagadnień“. Treść obu prac jest identyczna prócz następujących odchyleń i odmian:
Do str. 1. Zamiast pierwszego zdania w „Zagadnieniach“ aż do „Pozornie (str. 2)... w pracy „Psych, podstawy socjologji“ początek ów brzmi: „Przystępując do definicji zjawiska społecznego, przedewszystkiem rzuca się w oczy badacza, jego powszechna podatność uleganiu dwojakiej metodzie — naukowej i twórczej. Życie społeczne jest par excellence tym materjałem, który tak samo poddaje się obserwacji naukowej, jak i celowemu działaniu, tak samo stanowi przedmiot badania objektywnego, jak i przedmiot polityki, sztuki społecznej.
W zdaniu 3-im na stronie 2 wiersz 3 zamiast: jako nauka bowiem socjalizm... w Podstawach: nauka bowiem...
W tym samym zdaniu wiersz 9 zamiast powstawanie komunizmu, — „Podstawy“ powstawanie nowego prądu historycznego.
Str. 5 § 3 zamiast: w socjalizmie — w polityce.
Str. 5 § 3 w zdaniu następnem zamiast: komunizm — pewien ideał polityczny.
Str. 6 w Podstawach brak całego ustępu od: Rugując (wiersz 13) aż do § 4 str. 8. Zamiast tego mieści się tam następujące zdanie: Zarówno więc moralna jak i ekonomiczna strona życia społecznego, zjawia się na mocy pewnych przyczyn historycznych, sięga w nieskończony szereg zjawisk, które pojawienie się danych faktów czynią koniecznem. Pomimo tego jednak, tenże sam materjał narzuca się intuicyjnie twórczości ludzkiej, stanowi zupełnie uprawniony przedmiot polityki, cel świadomych dążeń, które pod rozmaitemi postaciami stawiają sobie za zadanie tworzyć i ulepszać historję.
Str. 9 wiersz 16 ustęp od słów: Pierwsza jest stroną ewolucyjną socjalizmu, aż do str. 11 wiersz 8 do zdania: Rozwiązania tego (w Podstawach: tej antinomji metodycznej) — opuszczony w „Podstawach“.
Str. 12 wiersz 14 zamiast ustępu: rola zaś twórcza socjalizmu do zdeterminowany (wiersz 18) — mieści się w „Podstawach“: działanie zaś celowe może tylko przyspieszyć ten poród przyszłości, nie dorzucając jednak
