Strona:PL Courtenay-O jezyku pomocniczym miedzynarodowym 028.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

Jak ma wyglądać ów język międzynarodowy, pochodzący od Esperanta, pokazał nam niejaki Ido (pseudonim), którego elaboraty[1], z pewnemi zmianami (ustanowionemi większością głosów komitetu Delegacyi!), Komisya nieustająca przyjęła za podstawę. — Komisya pracuje w tym kierunku, a rezultatem jej prac są nowe podręczniki jej „Języka międzynarodowego”, wydawane pod ogólnym tytułem „Linguo internaciona di la Delegitaro (sistemo Ido)”, z aprobaty obu sekretarzy komitetu, panów Couturat i Leau. Dotychczas znam z tych podręczników: 1) Leichtfassliches Lehrbuch der Internationalen Hilfssprache von Albert Noetzli, dipl. Lehrer des Esperanto. Zürich 1908. — 2) International-English Dictionary. By L. de Beaufront and L. Couturat. With a Preface by prof. Otto Jespersen. London 1908. — 3) International-deutsches Wörterbuch von L. de Beaufront und Dr. L. Couturat unter Mitarbeit von Rob. Thomann. Vorwort von prof. Otto Jespersen. Stuttgart 1908. — Zwłaszcza te słowniki mogą mieć wielki wpływ ze względu na przedmowę znakomitego lingwisty duńskiego, prof. Jespersena, starającego się wykazać wyższość Esperanta zreformowanego czyli „uproszczonego” nad Esperantem pierwotnym. — Propagowaniu idei reformy poświęcony jest nowy miesięcznik „Progreso, Oficiala organo di la Delegitaro por adopto di Linguo helpanta internaciona e di sa Komitato, konsakrata ad la propagado, libera diskutado e konstanta perfektigado di la Linguo internaciona. Paris”, wychodzący od marca r. b. 1908.
Nie ulega wątpliwości, że niektóre szczegóły w zreformowanym języku „Delegacyi” są lepsze i bardziej odpowiadają celowi języka międzynarodowego, aniżeli w pierwotnej postaci języka Esperanto. Mnie się jednak zdaje, że na ogół to dążenie do reform wypływa z chęci szukania dziury na całem, i że można do niego zastosować niemiecką przypowieść: „das Bessere ist der Feind des Guten” (lepsze jest nieprzyjacielem dobrego). Częstokroć jestto cerowanie języka Esperanto bez dostatecznego uzasadnienia.
Mojem zdaniem, nie może uchodzić za ulepszenie wprowadzenie

  1. Grammaire complète de la Langue Internationale par Ido. Paris 1907. — Grammaire élémentaire de la Langue Internationale par Ido. Paris 1907. — Ido: Les Vrais Principes de la Langue Auxiliaire. Paris 1908. — Ido: Exercaro (rękopis na maszynie). — Ido: Specimen de Dictionnaire (rękopis na maszynie). — Jak się napewno dowiaduję, owym tajemniczym Ido jest p. L. de Beaufront, wybrany przez dra Zamenhofa, jako przez twórcę Esperanta, na jego przedstawiciela i zastępcę na paryskich posiedzeniach Komitetu Delegacyi.