Oswobodziwszy się od hypnotyzującego uroku poezji, stosując do utworu artystycznego pedantyczne wymagania trzeźwej krytyki historycznej, mamy prawo zapytać:
Co, oprócz rozkiełznanej i rozwydrzonej wyobraźni, upoważnia panów powieściopisarzy do roztaczania przed czytelnikami tych wszystkich szczegółów rzezi i pastwienia się, z dokładnym umiejscowieniem, z nazwami ulic, domów, klasztorów i t. d.? Czy mają na to jakie wiarogodne dane? Z jakiego źródła czerpią materjał dla swych urojeń artystycznych? Czy opisano gdziekolwiek te wszystkie poszczególne rozpruwania brzuchów, wyrzucania starszych kobiet przez okno, a poniewierania młodszych, i t. d. i t. d.? Czy którykolwiek ze zbydlęconych uczestników tych orgji i rozpasania mógł zapamiętać szczegóły dokonanych „czynów bohaterskich“ ze ścisłością, konieczną do tego, ażeby opierać na nich wiarogodną, chociażby nawet całkiem wymyśloną i wysoce artystyczną, opowieść?
W kalejdoskopie szczegółów ohydnej rzezi
Strona:PL Courtenay-Krzewiciele zdziczenia 059.jpeg
Ta strona została uwierzytelniona.
VIII.
