stancjacji, w ciało Zbawiciela, Chrystus jest w niej obecny istotnie; oto jedna z prawd. Drugą jest, iż ów Sakrament jest również obrazem krzyża i chwały[1] i ich pamiątką; oto wiara katolicka, obejmująca te dwie prawdy, które zdają się sprzeczne.
Herezja dzisiejsza[2], nie pojmując iżby ten Sakrament zawierał wraz i obecność Jezusa Chrystusa i jego obraz, aby był i ofiarą i pamiątką ofiary, mniema, iż nie można przyjąć jednej z tych prawd, nie wykluczając, tem samem drugiej.
Trzymają się tego jednego punktu, iż ten Sakrament jest figuryczny; i w tem nie są heretykami. Myślą, że my wykluczamy tę prawdę; i stąd pochodzi, iż czynią nam tyle zarzutów odnośnie do ustępów w Ojcach, które to powiadają. Wreszcie przeczą obecności i w tem są heretykami.
3-ci przykład: odpusty.
Oto dlaczego najkrótszym sposobem zapobiegania herezjom jest uczyć tych wszystkich prawd; a najpewniejszym sposobem zwalczenia ich jest ogłosić je wszystkie; co bowiem powiedzą heretycy?
Aby wiedzieć, czy uczucie...
Wszyscy błądzą w sposób tem niebezpieczniejszy, iż każdy idzie za jakąś prawdą; błąd ich polega nie na tem, że idą za fałszem, ale że nie idą za inną prawdą.
Prawda jest w dzisiejszym czasie tak zaciemniona, a kłamstwo tak ugruntowane, iż, o ile się nie kocha prawdy, niepodobna jej znać.
Jeżeli kiedy powinno się głosić dwie rzeczy sprzeczne, to wówczas, kiedy się zarzuca, iż ktoś opuszcza jedną. Zatem i jezuici i janseniści błądzą tając je; ale janseniści więcej, gdyż jezuici lepiej głoszą obie[3].
