1. Jest tu błąd, który za czasów Dantego był może błędem powszechnym; nie Papież Anastazy II., ale cesarz Anastazy I. w r. 518 po Chrystusie, odstąpił od nauki powszechnego Kościoła i poszedł za nauką odszczepieńca Fotyna, dyakona Tessalonickiego, który przyznawał w Chrystusie li tylko naturę ludzką.
2. Rivarol zauważył, że następujący traktat o przestępstwach i karach znalazł odbicie w sławnem dziele Montesquieu: Esprit des lois. Podobneż definicje i podziały znajdują się w dziełach Ojców Kościoła, mianowicie u Świętego Tomasza z Akwinu.
3. Z porządku siódme, a pierwsze z trzech ostatnich które Poeci zwiedzić jeszcze mają.
4. Cahors de Quercy, miasto główne w Guijanie, sławne było za czasów Dantego z mnóstwa lichwiarzy, którzy w niem mieszkali. W jednym z dekretów króla Filipa Śmiałego powiedziano: Contra usurarios, qui vulgariter Caorcini dicuntur. — Zanadto wiadomy jest grzech Sodomy, aby uznać, jak słusznie umieścił Poeta winnych tego grzechu pomiędzy tymi, którzy gwałcą prawa natury i przez to okazują niby wzgardę samemu Bogu, którego dziełem jest natura.
5. To jest: wrodzone uczucie miłości między ludźmi.
6. Ósme z porządku koło.
7. To jest, kiedy człowiek działa podstępnie przeciwko tym, którzy w nim ufność pokładają.
8. Z naturalnej miłości między ludźmi pochodzą: przyjaźń, pokrewieństwo i t. p., a te znowu źródłem są zaufania między tymi, których te uczucia wiążą.
9. Dis, t. j. Lucyfer, siedzący w ostatnim zakresie ostatniego piekieł koła. A że ten zakres, wedle przypuszczenia Dantego, jest w środku ziemi, więc jest razem i w środku całego świata, podług systematu Ptolomeusza.
Strona:PL Alighieri Boska komedja 088.jpeg
Ta strona została uwierzytelniona.
Objaśnienia.
