z przyimkami: obręcz (p.) i obrączka, co w znaczeniu pierwotny związek z samą ręką wierniej zachowała; naręcze (np. drew, ‘ile unieść można’); poręcz, szczególniej w liczbie mn. Niektóre przestarzałe, np. ręcznica i naręcznica, ‘lutnia’, w biblji; rękowiny i zrękowiny, zamiast ‘zaręczyn’. U Mazurów ręcznik przezwiskiem dla ‘kija’. Lit. ranka, ‘ręka’, rankike, ‘rączka’, rankinis, ‘ręczny’. Litwin zachował należący tu czasownik rinkti, renkiu, ‘zbieram, zgartywam’ (więc ręka = ‘garść’). Dziwne, że niema dla ‘ręki’ nazwy pierwotnej, spólnej wszystkim Arjom, każdy szczep inaczej ją zowie: grec. cheir (stąd cyrograf), łac. manus, niem. Hand, itd.
robak, robaczywy i robaczliwy, robactwo, robaczny, robaczek; z chrobak, nagłosowe ch- odpadło; już w biblji obok chrobak, chrobactwo, jest i robak, robactwo, ale chr- obok r- dochowało się do 17. wieku; od chreb-, chrob- (por. chrobot), a to jest to samo co skreb-, skrob- (i skrab-, albo szkrab-); zwykły przyrostek -ak; i tu nie wprost od pnia; por. pszonak itp.
robić; robota, robotować; robotny, później z ruskiego(?) roboczy (por. ochoczy); robotnik, robotnica, parobek, parobczak; robieniec i robionek, ‘czeladnik’, dawniej (w biblji) ‘dziecię’ (nazwy dzieci, czeladzi, niewolników, spływały stale w jedno, por. otrok dla ‘niemowlęcia’ i ‘niewolnika’); robieniec nie od robiony, lecz zdrobniałe rob: robię, robięta, jak cielęta (rus. rebjata). Częstotliwe rabiać, samo rzadkie; liczne złożenia: zarobić (zarobek, zarobkowy) i zarabiać; narabiać i nadrabiać (np. miną); porabiać; wyrabiać; przerobić (przeróbka) i przerabiać; obrabiać; dorobić się (dorobek); podrabiać, ‘fałszować’; robocizna; cerkiewna (i ruska) postać rab: »rab boży« (‘niewolnik, sługa’). Cerk. rab obok rob dowodzi, że to przestawka z pierwotnego orb: grec. orfanos, ‘sierota’, łac. orbus, ‘sierota’, niem. Arbeit (= robota), grec. alfanō, ‘zarabiam’, niem. Erbe (z *arbja); razi brak tego pnia w litewszczyźnie; indyjskie arbha-, ‘mały, słaby’ (por. rus. robkij, ‘bojaźliwy’), dowodzi pierwotnego znaczenia (od ‘dziecka’ do ‘sługi, niewolnika’). Od robota: robociądz, przyrostek -iędz. Z biblji przytaczamy: robieńcy (»dziatki małe«, Leopolita), »nad robionkiem« i robionkowie; ale robota przepisane z czes. robata, ‘dziatki’.
robron, robronty, robran, przy końcu 17. wieku, o ‘długiej sukni’, z franc. robe ronde; spółczesne robdeszan, robdyszan, z franc. robe de chambre (niby ‘szlafroczek’).
rochmanny, ‘łaskawy, swojski’ (o zwierzu, w przeciwieństwie do ‘dziki’); rochmanić, u Górnickiego i Potockiego i z n podwójnem, rochmannić i rochmannieć: »bystrych źrebców rochmanniąc narowy«: do nas ze Wschodu przez Ruś, rachman, ‘łagodny’, z hebr. rachmani, (z arab.); rachmańskij wełykdeń na Rusi (bajeczny) od świętobliwych brahmanów (gymnosofistów), o których z Aleksandrji (romansu) wiedziano.
ród, rodzić; rodzic, ‘krewny’, rodziczka, ‘krewna’ (rodziców biblji zastępuje Leopolita »krewnymi«, »przyjaciółką«); turodzic, ‘indigena’, tak jeszcze w 17. wieku: »tako z przychodniów, jako turodziców« (rodaków, Leopolita; »obywatelów«,
