Strona:PL Aleksander Brückner-Psałterze polskie do połowy XVI wieku 43.jpeg

więc nowy nieznany zabytek języka polskiego XV wieku, jeden z jego najobszerniejszych, z tych zarazem, które w najliczniejszych odpisach krążyły. Stosunek tekstu 1532 r. do prototypu wcale więc odmienny od stosunku biblii Leopolity do biblii Zofii; to nie przeróbka, odbiegająca nieraz znacznie od form i brzmienia, to dosłowne, niezmienione jego powtórzenie.
 Dowodów twierdzenia naszego użyczają nam tak zwane Modlitwy Wacława, pomnik ciekawy, mimo dwukrotnego wydania przez L. Malinowskiego (1875 i 1887 r.) ani w szczegółach językowych ani w pytaniach co do treści i co do autora nie wyświecony należycie: ważne bardzo wyjaśnienia Wł. Wisłockiego, rzucające pierwsze światło prawdziwe i na treść i na autora, znane nam tylko w króciutkim wyciągu dziennikarskim, zaginęły, jak tyle innych prac najznakomitszego znawcy spraw, ludzi i dzieł, z szkołą krakowską związanych. Nie podejmujemy tutaj tych badań na nowo: uwzględniamy jedynie, co kwestyi psałterza krakowskiego r. 1532 dotyczy.
 „Modlitwy Wacława,“ pisane około r. 1480. jeźli nie jeszcze wcześniej nieco, to składanka z godzinek Maryjnych, z modlitw i godzinek św. Anny, z godzinek o Aniele Włostnym, pochodząca z trzech różnych źródeł. Walną część tych godzinek stanowią naturalnie, jak zawsze, i psalmy całkowite lub w wierszach poszczególnych, dosłownie powtórzone lub parafrazowane swobodnie, stosowane do Anny św. lub Anioła; ponieważ każda z tych trzech części z innego źródła wypłynęła, więc i tekst psalmów — tyleż rozmaitych krążyło w wieku XV ich odpisów i przeróbek — wcale nie jednolity. N. p. tekst psalmów w części trzeciej bardzo zbliżony do puławskiego; za to tekst ich w pierwszej części znaczniej się od puławskiego (i floryańskiego) oddała. Otóż psalmy części pierwszej, mianowicie owe ustępy najdłuższego z psalmów (118), powtarzają się dosłownie w tekście krakowskim 1532 r., możnaby powiedzieć, że tekst ten drukowano z rękopisu Wacława, a więc mamy tu jasny dowód, że tekst ten nie powstał dopiero r. 1532 pod piórem jakiegoś redaktora, lecz istniał już około r. 1470, skoro powtarza się bez zmian w odpisie (niezależnym zresztą) z lat około 1480. Zgoda między „Wacławem“ a tekstem „krakowskim“ tak znaczna, że myłki druku „Wacławem“ a myłki rękopisu (czy odczytywania jego przez Malinowskiego) drukiem krakowskim poprawiać można. Pokazuje się, że cechy i dziwactwa, np. iże zamiast bo, może nawet bogosławić zamiast błogosławić itd., tak znamienne dla „Krak.“, dawno przed nim istniały; a ponieważ nietylko 118 psalm, ale cały psałterz te same cechy zawiera, więc i cały psałterz w tej formie dawno istnieć musiał, nim się do druku dostał. Główne różnice między