Strona:KsiegaPamiatkowaMiastaPoznania315.jpg

przy obecnych rozmiarach naszego portu możemy przeładować znacznie więcej niż 220 000 ton rocznie (1913 r.).
 Po zrealizowaniu programu rozbudowy dróg wodnych w Polsce, Poznań otrzyma połączenie wodą z Zagłębiem węglowem oraz z centrem państwa — Warszawą; kierunek na Szczecin i Hamburg mimo to nie traci na znaczeniu jako bezpośrednie połączenie z Europą środkową i zachodnią.
 Statystyka rządowa wykazuje następujący ruch na Warcie w 1926 r.: żegluga na odcinku Poznań — Międzychód 257 000 ton, spław drzewa na odcinku rzeka Prosna — Międzychód 52 000 tn. Konieczność rozbudowy dróg wodnych w Polsce oraz ważność tej sprawy dla Poznania i jego obszaru ciążenia — jest zupełnie oczywista. Pierwszym krokiem musi być przekopanie 18 km kanału dla połączenia Warty z jeziorem Gopłem, kosztem 15 miljonów złotych; równocześnie potrzebna jest stopniowa rozbudowa portu poznańskiego.
 4. Kolejnictwo. Poznań jest siedzibą dyrekcji kolejowej. Dworzec główny leży w centrum miasta i koncentruje w zasadzie ruch cały kolejowy. Poza tem posiada Poznań cztery dalsze dworce o znaczeniu lokalnem dla najbliższych dzielnic, a mianowicie: dworzec Poznań - Wschodni dla Głównej, dworzec Poznań - Tama Garbarska dla północnej części śródmieścia, dworzec Poznań - Starołęka dla Starołęki i dworzec Poznań - Łazarz dla Górczyna. Z Poznania odchodzi 6 dwutorowych linij kolejowych i 4 linje jednotorowe.
 Poznań jest pod względem ruchu towarowego 3-cią największą stacją odbiorczą w Polsce, choć co do zaludnienia zajmuje czwarte miejsce. W roku 1927 największą stacją odbiorczą była Warszawa (2 284 000 ton), potem Łódź (1 530 000 ton), trzecie miejsce zajmuje Poznań (657 000 ton), czwarte Lwów, piąte Kraków. Z tych 657 000 ton przypada na węgiel i inne wytwory górnicze 54,4%, na płody rolne 10%, na wytwory przemysłu fabryczno-rolnego 3,6%, na materjały leśne i wyroby z drzewa 9,6%, na wytwory przemysłu szklarskiego, ceramicznego i cementowego 5,2%, na wytwory przemysłu metalurgicznego 4,9%, pozostałe 12,3% na różne wyroby. Poznań posiada ogółem 41 bocznic przemysłowych i wojskowych, najważniejsze z nich są bocznice do rzeźni miejskiej, do portu na Warcie, do gazowni, do nowej elektrowni, bocznica firmy Nowakowski i Synowie, firmy Cegielski, firmy Roman May i inne. Poza torami państwowemi znajdują się na terenie Poznania normalne tory średzkiej kolejki powiatowej, leżącej na wschodniej stronie Warty. Normalno-torowa ta kolejka łączy dworzec Poznań Wschodni z dworcem Poznań - Starołęka i obsługuje całym szeregiem bocznic tereny przemysłowe w Głównej, na Komandorji, na Malcie, w Chartowie, w Ratajach i Starołęce przedsiębiorstwa przemysłowe i wojskowe.