Strona:KsiegaPamiatkowaMiastaPoznania074.jpg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

nemi przywilejami, a w szczególności prawem składu. Przy końcu wieku 14 zajmował Poznań poważną pozycję gospodarczą. Miasto było ufortyfikowane, zorganizowane i stawiało podwaliny pod pracę gospodarczą w szerszym zakresie niż dla potrzeb lokalnych. Pewną zdaje się rzeczą, że do końca 14 wieku utworzyły się w Poznaniu cechy: sukienników, kupców, rzeźników, tkaczy, kuśnierzy, piekarzy, szewców, mielcarzy, krawców, garbarzy, kowali, rymarzy. Rzemiosło było głęboko różniczkowane, tak, np. w zakresie przemysłu skórzanego znani byli oddzielnie czerwoni garbarze, białoskórnicy, kuśnierze, rymarze, siodlarze, kaletnicy, rękawicznicy, pergameniści, paśnicy, szewcy, czapnicy. Wśród rzemiosł tych znajdowały się takie, które pracowały dla szerokiego rynku krajowego a nawet międzynarodowego. Uwydatniała się w układzie przemysłu poznańskiego szczególna waga rzemiosł włókienniczych tudzież skórzanych, które zadecydowały w wiekach następnych o rozległych wpływach ekonomicznych miasta Poznania.
Ustaliła się też do końca 14. wieku organizacja władz miejskich. Po lokacji posiadał rozległe przywileje wójt. Wójtostwo przeszło na własność miasta w ostatniem ćwierćwieczu 14. stulecia; odtąd ustaliły się zasady organizacji władz, która trzymała się norm przyjętych naogół w średniowiecznem życiu miejskiem. Rada z butmistrzem na czele, ława pod przewodnictwem wójta oraz pospólstwo — oto trzy porządki miejskie, które brały udział w rządzie miasta. Trzeci porządek (pospólstwo) składał się z starszych cechowych (po 2 z każdego cechu) i współdziałał zwykle tylko przy tworzeniu ustawodawstwa miejskiego i wykonywaniu władzy nadzorczej nad cechami itp. Wójt i ława sprawowali w zasadzie sądownictwo, rada była władzą administracyjną, jednakże posiadała także pewne prawa sądownicze. W Ważnych okolicznościach schodziły się na narady wszystkie trzy porządki, a dodatkowo jeszcze „senjorowie” to jest członkowie urzędu miejskiego z roku poprzedniego. Korporacje miejskie wybierane były na okres roczny, rada i ława przez zgromadzenie wszystkich porządków, starsi cechowi mianowani byli przez radę z pośród osób prezentowanych przez zgromadzenia brackie. O wpływie króla lub starosty generalnego na skład urzędu miejskiego niema z wieku 14. wiadomości.
Wiek 15. był okresem żwawej rozbudowy Poznania. Naokoło śródmieścia powstał duży szereg przedmieść z ludnością rzemieślniczą. Poza miastem królewskiem rozbudowywały się również jurysdykcje kościelne, Ostrówek nabył charakteru miejskiego, między ostrowem Tumskim a miastem królewskiem stanęło Chwaliszewo, własność kapituły, obdarzone w r. 1444 prawem magdeburskiem, w ciągu wieku 15. tak dalece rozbudowane, że było na terytorjum szerokiego Poznania najważniejszem osiedlem poza miastem lewobrzeżnem. Wielka rozbudowa miasta i przedmieść nie ucierpiała w widocznej mierze z powodu znacz-