Strona:Józef Birkenmajer - Bogarodzica Dziewica.djvu/57

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

λυσις’. W sukurs przychodzą im czasowniki: cerk.-sł. и́спѹстити съпѹстити, испѹштатиἀπολύεινdissolvere’, ἀφιέναι, ‘dimittere’; łuż. spušcić ‘przebaczyć’, ‘darować (karę)’, ‘uwolnić’, ‘opuścić’, W tymże znaczeniu używany jest w cerk. słow. wyraz пѹститиdimittereἀπολύειν, ros. отпустить, отпущение, pol. odpuścić, przepuścić (przepuść nam Panie! w suplikacjach), odpuszczać, odpust, odpuszczenie, czeskie odpustiti, odpouštěti, odpouštění; w dawnej czeszczyźnie było też spustiti, spušťati w znaczeniu ‘darować’ grzechy lub winy; dla przykładu wspomnimy tekst rękopisu hradeckiego: O aby bóh spustil jich winy (R. Jakobson, Slovo a Slovesnost, 1935), popros at mi spusti vinu (Pilat, Bogarodzica, 91).
Warto wreszcie wynotować ze Słownika gwar polskich Karłowicza wyraz spuścić się w znaczeniu ‘odstąpić’, ‘wyrzec się’: kie sie z Boga nie spuścis, nie zginies; porównaj też drugi przykład: jak ty ten ślub spuścisz, i mnie ty opuścisz — gdzie spuścić ma niewątpliwie znaczenie ‘zaniechać’, ‘porzucić’, ‘sfolgować’.
Wszystko to może służyć za dowód, że rzeczownik spust lub inny podobnie brzmiący, o znaczeniu ‘odpuszczenie’ istniał w języku polskim. Syntaktyczne obyczaje dawnego naszego języka (psubrat, na wieki wiekom) w zupełności dopuszczają użycie zawisłego celownika winam, uzasadnionego przy tym składnią czasownika spuszczać, jakoteż innych pokrewnych (przepuść nam, odpuszczamy naszym winowajcom) czy synonimicznych (chwalił piękności, a błędom wybaczył, Mick.).

Że o ‘zesłaniu’ Chrystusa na ziemię przez Matkę Boską nie mógł myśleć żadną miarą autor pieśni, wykażemy dokładniej w rozdziale omawiającym treść dogmatyczną i liturgiczną utworu. Teraz tylko wspomnę, że przeczą owej hipotezie i same wyrażenia rozpatrywanego tu przez nas zdania, przede wszystkim zaś Gospodzin

Birkenmajer 4.49