Słownik etymologiczny języka polskiego/ziemia
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
ziemia, drugi przyp. liczby mn.: ziem; ziemisty; ziemny, ziemniaki; ziemski; ziemianin, ‘terrigena’, ziemiański, ziemiaństwo; ziemek (niem. ‘Landsmann’), dziś ziomek; poziemki, dziś poziomki (mylne io zamiast ie); przyziemisty; podziemie; oziem (uderzyć), wedle stałego trybu, jak osob’, wnątrz itp., stąd pozorny nowy rzeczownik, np. u Czechów zem (u nas ziem, jak łódź zamiast łodzia; dawnym czasom to obce). Prasłowo; cerk. zemlja; lit. żemē, prus. (zame) zeme; lit. żemas, ‘niski’, stąd nazwa ‘nizoziemia’, Żemaitē, w przeciwieństwie do ‘wyszoziemi’, Auksztoty (od auksztas, ‘wysoki’); z Żemojty nasza Żmójdź, Żmujdź, a z niej dzisiejsza Żmudź; żeminis, ‘ziemny’ (nazwy bóstw Żeminē, Żempati, Żemininkas), żemiszkas, ‘ziemski’. Grec. chamai, ‘na ziem’; awest. zemi = łac. humi, ‘na ziemi’; łac. humus, ‘ziemia’, humilis, ‘niski’; grec. chthōn. Stąd lit. nazwa ‘człowieka’, żmuo, prus. zmoj (dalsze urobienie prus. zmunents, ze zwykłym przyrostkiem, naszem -ięt; lit. żmogus), żmona, ‘kobieta’, żmones, ‘ludzie’; łac. homo, humanus (stąd europejskie humanista, humanitarny, humanizm); goc. guma, ‘mąż’ (ocalałe w niem. Bräutigam).
