Słownik etymologiczny języka polskiego/szczypać

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

szczypać, częstotliwe od pnia szczĭp- w czasowniku szcznąć (z *szczpnąć); w szcznąć wstawiono k: szczknąć, uszczknąć; do szczypać: szczypta i szczypka, szczypawka, szczypawość, o ‘smaku szczypiącym’; szczypiór, szczypiorek (‘czosnek’) podobnego pochodzenia; szczypce i szczypczyki. Prasłowiańskie; cerk. sztĭnąti sę, ‘pomniejszyć się’, sztĭp, ‘nów księżyca’, sztipati, ‘szczypać’, sztipĭc, ‘szczypce’; słowień. szczip i szczepec, ‘szczypta tabaki’; serb. »kad se mjesec uszne«, sztipnuti, sztipati, sztipawica (ale usztap znaczy ‘pełnia’); czes. sztipec, ‘szczypta’; rus. szczepot’, ‘szczypta’. Obok szczypać istnieje jednak i szczykać, którego nie można objaśniać jako dorobionego mylnie do uszczknąć, boć jest pierwotne, w biblji: »naszczykasz kłosów«, »prosa wyszczykane«, »szczykać kłos rzadki«; u Potockiego (mylnie twierdził Budny: »rwać kłosie, ruskie szczykać«, bo to prapolskie); czes. sztikati obok sztipati, rus. szczikať (świecę), proczknut’ sia (o pączku kwiatowym); czes. usz(t)knouti i usztnouti. Co do -k-, p. brukać (pod brud).