Słownik etymologiczny języka polskiego/pręga

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

pręga, prążka, ‘smuga, pas’, pręgaty w biblji, popręgi, od prężenia, więc prężyć, sprężyna, sprężysty (rus. prużina, ‘sprężyna’, dawniej i u nas prężyna, prężynka); na-, wyprężony, itd. To z wokalizacją o: prong-, por. cerk. prąg, o ‘skoczkach, konikach polnych’, niem. sprinke, ‘konik’, Sprenkel, czasownik sprengen i springen; z e: preng-, nasze prząc, tylko we złożeniach: zaprząc, zaprzęgać, wyprzęgnąć, przyprząż, sprzężaj, sprzążka, przążka, rus. prjażka. Prasłowo; obok owych niemieckich lit. springti, sprengēti i sprangus, o ‘duszeniu, dławieniu’. Temat oboczny z u, y: rus. prygať, prygnut’, ‘skakać’, pryżok, ‘skoczek’, pryguntrawa albo skakuntrawa lub rozrywtrawa bajeczna (otwiera zamki).

pręga, dawna pożyczka (14. wiek), obok nowszej, pręgierz, z niem. Pranger, pierwotnie ‘widowisko’, później ‘rusztowanie katowskie’; por. niem. prangen, ‘okazywać się’.