Słownik etymologiczny języka polskiego/niebo

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

niebo, rzadko z czeska niebie (w 15. wieku); temat na -ies (niebo z *niebos, grec. nefos), więc w liczbie mnogiej jeszcze niebiosa (grec. nefe(s)a), i w urobieniach: niebieski, co nam dziś ‘siną barwę’ oznacza, ale w 15. i 16. w. jeszcze znaczył ‘nie biański’: »radości niebieskie«. Słowo odmieniło u Słowian znaczenie, przeszło na ‘niebo’ (jasne, pogodne, stąd niebieski), gdy pierwotnie tylko ‘chmury’ i ‘mgły’ oznaczało, ind. nabhas, grec. nefos, łac. nubes i nebula, niem. Nebel, lit. debesis (z odmiennym nagłosem !), ‘chmura, obłok’. Ten związek utraciło słowiańskie niebo zupełnie, i używa się go nawet o ‘sklepieniu’ wszelakiem, a więc »niebo w ustach«, podniebienie (‘palatum’), podniebienny. To samo u wszystkich Słowian.