Słownik etymologiczny języka polskiego/kocz

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii

kocz, koczyk, nowe złożenie koczobryk; dawniej koczy, kotczy, koczczy, z przymiotnikową odmianą: »w 50 kotczych«, »na jednym kotczym«, »wyjechał na kotczym«; jest w 17. wieku i kocisz: »w kociszach jedzie«, »z podłego kociszu«. Słowo europejskie; franc. coche, ang. coach, niem. Kutsche (Kutscher, stąd kuczer, kuczerować), wszystko z węg. kocsi, ‘wóz’, od wsi Kocs nad Raabą, której mieszkańcy trudnili się przewozem między Wiedniem a Pesztem w 15. i 16. wieku; węgierskie -i odpowiada naszemu -ski. Por. nazwy wozów i powozów jak niem. Kremser (od familji tej nazwy); Landauer (stąd nasza landara, ang. i franc. landau); najtyczanka; tilbury. W r. 1526 czytamy w Aktach Tomickiego o lekkich wozach, »jakie my od miejsca koczi nazywamy« (po łacinie). Jeszcze w 16. w. kotczy było i przymiotnikiem: »kotczy koń«, »kotczy wóz«; kotczysz, kotszysz, i ‘stangreta’ oznaczało, czes. koczisz, ‘kuczer’. Kocz już w druku z 17. w. (Rostafiński O myślistwie, str. 181), ale może to myłka.