Słownik etymologiczny języka polskiego/klucz

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

klucz, kluczyk; kluka; kluczka (o różnem znaczeniu: ‘skobel’; w dawnym języku i ‘sidła’: »kluczki zakładać na kogo«, »żeby król tych kluczek poniechał«; i ‘przyczepka’: »kluczkę jaką najdą na niego«); »zając klucz (‘uskok’) czyni albo w bok albo w zad«, stąd klucze u gonów myśliwych, »kiedy coraz klucze składa«, »Osman składa one klucze«, Potocki; klucz już u Mączyńskiego i ‘zamek, kasztelanja’, ‘dobra, włość’; klucznik, klucznica; kluczowy; kluczkować (o zającu, o ‘przebiegach’); kluka, o wszelakiej ‘krzywiźnie’, o ‘dzióbie ptaka’, o ‘kuli obsyłanej po gromadzie’. Od pnia oznaczającego ‘zgięcie, skrzywienie’, od którego i, z oboczną nosówką, kłącze, skłęczony; w łączyć bez k- nagłosowego; j (miękkie u) nie pierwotne; łac. clāvis, ‘klucz’, clāvus, ‘gwóźdź’, claudere, ‘zamykać’, grec. klēis, ‘klucz’, lit. kliuti, kliudyti, ‘zaczepić’, kliautis, ‘ufność’, ‘myłka’. W kluka, klucz, przyrostek -k, jak w znak, dźwięk.