Słownik etymologiczny języka polskiego/garnąć
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
garnąć z *gartnąć, stąd częstotliwe zgartywać, wygartywać, gdy nowsze: zagarniać, ogarniać, najmylniej urobiono; pierwotne zagartać; jeszcze w 15. wieku ogardnąć, z d zamiast t (udźwięcznionem między dwiema dźwięcznemi); jak garść i gardziel zamiast *garciel, od pnia ger-, ‘zbierać’, grec. agejrō, ‘zgromadzam’, agora, ‘zgromadzenie’ (panēgyris, ‘ogólny, uroczysty zbór’, panēgirydzō, ‘przemawiam na nim’, skąd nasze panegiryki), rozszerzonego o t: gŭrt-. Jak ogardnąć psałterza puławskiego z *ogartnąć, tak samo gardlina, ‘wiązka słomy’ (‘faszyna’, z włos. fascina), częste od 15. do 17. wieku, później zapomniane, z *gartlina powstało (od nieznanej już *gartli). Prasłowo; małorus. pryhortaty i pryhornuty, serb. grtati i grnuti, ‘płynąć’, czes. hrnouti, ‘cisnąć się’.
