Słownik etymologiczny języka polskiego/brzoza
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
brzoza, częste w nazwach miejscowych, Wąbrzeźno, Brzeźno, Brzezie (zbiorowe), Brzozów; brzezina. Przestawione z *ber-za, rus. bierioza, małorusk. bereza, oznacza to samo drzewo, w lit. berżas, niem. Birke (i Borke, ‘kora’), a nazwana od jasności kory, od pnia berz, ‘lśnić’ (por. bełz), lit. berszti, ‘bieleje’, niem. (gockie) berhts, ‘świecący’, ind. bhūrdża-. Od tego samego pnia pochodzi i nazwa brzost, ale to drzewo nie ma jasnej kory, więc nazwane od korku na powierzchni gałęzi, co brzozę i brzost śród innych drzew wyróżnia. Odmianką owego pnia berz- jest bełz-, narzeczowe bełzy się, ‘błyszczy’, stąd nazwy miejscowe, pierwotne polskie, na ziemi, którą Ruś od Włodzimierza W. i Jarosława ostatecznie zagarnęła, jak Bełz, por. Bełżyce lubelskie. Brzosto (z r. 1584), albo brzosta, rus. bieriosta albo bieriosto, czes. brzesta, służą wewnętrznej ‘korze brzozowej’; rus. bieriestień i pol. (narzeczowe) brześcian, ‘garnek stary, opleciony łykiem’. Od brzozy nazwa ‘pstrych krów’: brzezula, brzezia(s)ta. Nazwy miejscowe od brzostu: Brześć, zbiorowe jak Brzezie, dawniej Brzeście; Brzostów.
