Słownik etymologiczny języka polskiego/Litwa

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

Litwa, litewski, litewszczyzna, Litwin (przeniesione i na ‘kawki’, znany specjał litewski: »litwa leci«, ‘kawki’); słowiańska nazwa (w kronice Nestorowej ruskiej, u pisarzy polsko-łacińskich w 13. wieku: Litwa, przemienione później na Litua, lituanicus), z domowej Lietuwa (stąd Lietuwninkas, ‘Litwin’, lietuwiszkas, ‘litewski’), od tegoż pnia co i nasza nazwa lata (lać-, od deszczów?). Powtarza się widocznie w nazwie Łotwy, Łotyszów: Latwiejis, i Letgoły (gałas, ‘koniec, kraj’, jak Zemgallen, ‘nizowie’). Utożsamiają nazwę Litwy z łac. litus, ‘wybrzeże’, ale Litwa właśnie nad morzem nie siedziała, stroniła od niego zawzięcie. I nazwa Bałtyku bynajmniej nie litewska (niby od bałtas, ‘biały’), lecz sztuczna, przez Adama Bremeńskiego około r. 1070 wytworzona (z łac. Baltia, Plinjuszowego). Nazwa Prusów nie pierwotna, Ptolemeusz jej nie zna, chociaż szczepy pruskie (Golędź i Sudowię) wyraźnie wymienia, nadana widocznie później jedynemu szczepowi litewskiemu, co od morza nie stronił.