Słownik biograficzny uczonych Żydów Polskich/Józef Katz
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik biograficzny uczonych Żydów Polskich |
| Podtytuł | XVI, XVII i XVIII wieku |
| Data wyd. | 1905 |
| Druk | Piotr Laskauer i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Pochodził z rodziny „Szrenceles“ , jednej z najstarszych i najdostojniejszych rodzin żydowskich w Krakowie. Urodzony około 1511 roku z ojca, słynnego talmudzisty krakowskiego, Mordechaja Gersona Katza. W dzieciństwie osierocony, wychowany został przez ojczyma, uczonego Joela i przez wuja swego, również sławnego talmudzistę Mojżesza Jaffego. Pod wpływem tego otoczenia, obdarzony niezwykłemi zdolnościami, Józef, po bardzo poważnych studyach, już w młodym wieku zdobył sławę pierwszorzędnego judaity. Ożeniony z córką wielce zamożnego i wpływowego, na owe czasy, reprezentanta gminy krakowskiej, rabi Mojżesza Eberelsa, uzyskał stanowisko niezależne i zajął miejsce w rzędzie najwybitniejszych działaczy na polu teologii a także i filantropii. Obrany w trzydziestym roku życia rabinem i rektorem szkoły teologicznej w Krakowie, uczony, bogaty, pochodzący ze znanej rodziny i spowinowacony z najwybitniejszemi rodzinami żydowskiemi swego czasu, rabi Józef rozwinął olbrzymią działalność. Wykłady jego ściągały setki słuchaczy z różnych stron; korespondencyę naukową prowadził nader rozgałęzioną. Z najdalszych gmin z Włoch i półwyspu Bałkańskiego zwracano się do niego z pytaniami w kwestyach religijnych i naukowych. Uchodził on za powagę, szczególniej w kwestyach prawa cywilnego, w sądownictwie rabinicznem. Najwięksi ze współczesnych talmudzistów, między nimi Salomon Luria z Lublina, udawali się do niego z pytaniami w kwestyach zawiłych i uważali jego zdanie za rozstrzygające. Zbiór tej korespondencyi naukowej wydał r. Józef w r. 1590 pod tytułem „Szeerith Josef“ (Szczątek Józefa). Napisał i ogłosił drukiem w tymże roku uwagi do dzieła talmudycznego „Mordechai“. Jego wykład i styl naukowo talmudyczny odznaczają się ścisłością i jasnością. Panująca wśród współczesnych talmudzistów dążność do kodyfikowania talmudu nie była mu obcą, a gdy rówieśnik i szwagier jego, rabi Mojżesz Isserles (Rema), opracowywał swe uwagi do „Szulchan Aruchu“, R. Józef wydał przez siebie przejrzany i wstępem zaopatrzony dawniejszy kodeks „Sefer Aguda“ (Kraków 1571). Rabi Józef Katz cieszył się długoletnością, a wpływ jego zwłaszcza w drugiej połowie jego życia, był niezmierny. Umarł w Krakowie, w podeszłym wieku, d. 28 stycznia 1591 roku, i tam pochowany został.
