Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Przedmowa
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | Wydawnictwo M. Arcta |
| Data wyd. | 1930 |
| Druk | Drukarnia Zakładów Wydawniczych M. Arct, Sp. Akc. |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cała encyklopedia |
| Indeks stron | |
Nauka, zwana religioznawstwem albo historją porównawczą religji, powstała jako samoistna gałąź umiejętności w drugiej połowie XIX wieku, łącząc wyniki badań historycznych, rozszerzonych na urządzenia społeczne i rozwój kultury, z wynikami badań archeologji, językoznawstwa, etnografji i folkloru, oraz systematyzując je według pewnych koncepcyj filozoficznych. Postępy, poczynione przez te nauki w ciągu ostatnich lat kilkudziesięciu, wywołały potrzebę ujęcia rezultatów badań religioznawczych w formę encyklopedyj, czy to systematycznych czy abecadłowych.
Zadaniem pracy niniejszej, jako słownika, nie może być oczywiście budowanie systemu, lecz tylko podawanie w porządku abecadłowym informacyj i wyjaśnień o tematach, będących przedmiotem religioznawstwa. Są to więc wyjaśnienia pojęć, wyrażeń, nazw, zwyczajów i instytucyj, wytworzonych przez życie religijne ludzkości, informacje o ludziach, którzy w historji religji zaznaczyli swój wpływ na kształtowanie się i rozwój tych pojęć, oraz o faktach, ważnych w dziejowym ich rozwoju.
W pracy mej starałem się zwracać szczególniejszą uwagę na przedmioty, mogące najwięcej zainteresować czytelnika polskiego, a więc na pojęcia, zwyczaje, instytucje i urządzenia prawne Kościoła katolickiego oraz na historję życia religijnego w Polsce.
Szczególne uwzględnienie pojęć i urządzeń katolickiego prawa kanonicznego uzasadniam nie tylko wyższym stopniem zainteresowania, które urządzenia te wzbudzają, lecz także wszechświatowem znaczeniem tego prawa, będącego zewnętrznym wykładnikiem siły organizacyjnej Kościoła i jego wpływu na życie społeczne.
Przedmiotowość, konieczną przy ujmowaniu zagadnień z dziedziny wyznania i religji, zachowywałem, traktując je raczej historycznie niż apologetycznie lub polemicznie. Przytem jednak nie unikałem wypowiedzenia własnego zdania, ponieważ nie sądzę, aby zdołał zrozumieć i cenić cudze przekonania religijne ten, kto nie posiada własnych.
Gdy podawanie wyczerpującej literatury przedmiotu przy poszczególnych artykułach przekroczyłoby znacznie ramy, pracy niniejszej zakreślone, powołuję dzieła monograficzne tylko przy niektórych artykułach i ograniczam się do podawania tytułów dzieł najbardziej charakterystycznych. Przy artykułach zaś omawiających zagadnienia szczególnie sporne, podaję dzieła autorów o różnych zapatrywaniach. Spis dzieł pomocnych przy opracowaniu niniejszego słownika, niepodanych przy poszczególnych jego artykułach a będących zbiorem monografij lub encyklopedycznem przedstawieniem całości pewnej nauki, bądź religjoznawstwa, bądź umiejętności pokrewnych, umieszczam przy końcu książki.
Celem odsyłaczy („ob.”) przy niektórych pojęciach i wyrażeniach jest nie tylko ułatwienie wyszukania właściwej i obszerniejszej informacji, lecz niekiedy także wskazanie na łączność kilku lub kilkunastu artykułów, omawiających spokrewnione treścią tematy a rozrzuconych wskutek alfabetycznego układu książki.
Zestawienie tych artykułów, ułatwiając ogólniejszy pogląd na całość zagadnienia, może jednak nieraz wywołać sąd o danem zagadnieniu, odmienny od mojego. Nie było jednak moim zamiarem unikanie tych zestawień i sądów. Przeciwnie, o ile tylko na to układ leksykograficzny pozwalał, starałem się wywoływać takie zestawienia, będące drogą do syntezy, do idei, która pisanie tych drobnych artykułów dyktowała.
W Warszawie, w listopadzie 1929.
