Pius IX (1846 — 1878), Jan Marja Mastai Feretti, jeden z największych papieży, nieustraszony obrońca zasad katolickich, praw Stolicy Apostolskiej i Polski. Po zajęciu Rzymu przez wojska włoskie (20 września 1870) zamknął się jako dobrowolny więzień w Watykanie. W r. 1854 ogłosił dogmat o Niepokalanem Poczęciu N. Marji Panny. W r. 1855 zawarł z Austrją konkordat, zerwany przez nią w r. 1870. W r. 1864 wydał encyklikę „Quanta cura“ wraz z Syllabusem (ob.). Zwołał sobór watykański (1869), który sformułował dogmat o nieomylności papieskiej. Przywrócił hierarchję katolicką w Anglji (1850) i w Holandji (1853). Gdy Austrja zerwała konkordat, Prusy ogłosiły t. zw. prawa majowe (ob. Kulturkampf) a Rosja prześcignęła wszystkich w gnębieniu katolicyzmu i polskości, Pius IX walczył do śmierci o prawa Kościoła i Polski.
