Niepokalane Poczęcie Najśw. Marji Panny. Dogmat Kościoła katolickiego, określony w bulli Piusa IX „Ineffabilis Deus“ z dn. 8 grudnia 1854 r. głosi, że „Najśw. Marja Panna zachowaną została wolną od wszelkiej zmazy pierworodnej winy w pierwszej chwili swego poczęcia, a to za szczególną łaską i przywilejem, udzielonym przez Boga dla zasług Jezusa Chrystusa“. Dogmat ten rozwijał się od pierwszych wieków chrześcijaństwa do XII wieku, jako wiara Ojców Kościoła, w czasie od XII do XV w. był roztrząsany naukowo przez teologów, a papieże Sykstus IV, Paweł V, Grzegorz XV i Aleksander VII potępili naukę przeciwną, aż wreszcie Pius IX określił go wyraźnie i bezpośrednio. Święto Niepokalanego Poczęcia było obchodzone w Kościele wschodnim już od VI w., na Zachodzie zaś rozpowszechniło się najpierw w Irlandji w IX w., następnie we Francji, Anglji, Hiszpanji i Niemczech w XII w., w liturgji słowiańskiej zaś w w. XIV. (Ob. Marja, Marjańskie zakony i kongregacje).
