O rymotworstwie i rymotworcach/Część IV/Dantyszek
| <<< Dane tekstu >>> | ||
| Autor | ||
| Tytuł | O rymotworstwie i rymotworcach | |
| Pochodzenie | Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym | |
| Wydawca | U Barbezata | |
| Data wyd. | 1830 | |
| Miejsce wyd. | Paryż | |
| Źródło | Skany na Commons | |
| Inne | Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
| |
| ||
| Indeks stron | ||
Pospolicie tak od miejsca urodzenia zwany jest, i tak się sam mianował. Nazwisko jego von Hoff albo de Curiis, a zaś nadany przodkom przydomek Flachsbinder. Z młodych lat wydawała się w nim chęć do nauk, której dogadzając, ze szkół krakowskich gdy wyszedł, zwiedził nie tylko europejskie kraje, ale Syryą, Arabią, Palestynę i inne wschodnie. Z tych podróży wróciwszy udał się do Piotra Tomickiego kanclerza, od niego zalecony Zygmuntowi, sprawiał poselstwa do Wiednia, Wenecyi, Anglji i cesarza Karola piątego, przy którym bawił lat czternaście, i wszystkich podróży jego był towarzyszem. Znajdują się tak w aktach Tomickiego, jako i w manuskryptach Helsbergskich korrespondencye jego, z rzeczy i stylu wielce szacowne. Biskupem Chełmińskim zostawszy do ojczyzny powrócił, przeniesiony potem na Warmińskie, tamże życia dokonał roku 1548. — Rytmy jego razem zebrane wyszły z druku w Lipsku, zawierają w sobie poema na zjazd królów do Wiednia roku 1515. O zwycięztwie we Włoszech roku 1531. — Carmen Pareneticum ad ingenuum adolescentem Const. Aliopagum 1539 — De nostrorum temporum calamitalibus 1538. — De clade Moschorum ad Boristhenem sub Sigismundo I. 1515. — In mortem Petri Tomicii cane. Pol. episc. Cracov. — Epigrammata. Z tych jedno iż było na pochwałę Kopernika, przyświadcza list oryginalny tego wielkiego męża do Dantyszka, znajdujący się w manuskryptach Helsbergskich, jest zaś takowy :
« Odebrałem list waszej wielebności łaskawy i pełen
« poufałości, przy którym raczyłeś przesłać wiersze
« swoje do czytelników xięgi mojej. Uznaję ich dobroć
« i zdatność przewyższającą wartość moję, ale to jest
« skutkiem jedynie dobrej chęci, którą nauk się chwy-
« tających zaszczycasz. Położę je na czele dzieła jeśli
« tylko będzie tego uczczenia godne, ile że o tem wątpią
« uczeńsi odemnie, na których zdaniu przestawać na-
« leży. Starać się będę, żebym się stał godnym łaska-
« wych względów jego. »
Kładziemy tu początek weselnego wiersza Dantyszka, z okoliczności małżeństwa Zygmunta I.
Arctoas strepuit felix hymenæus ad oras :
Aera sonant, litui strident, et tympana crebro
Pulsantur, laetus clangor ferit astra tubarum,
Tibia dat modulos, flatus syringa sonoros,
Tanguntur citharae resonantia plectra moventur.
Heroum, procerum, chlamydotorumque cohortes
Adveniunt, equitum turmae, peditumque catervae,
Te, Sigmunde, petunt : Rex inclite, pande serena
Fronte fores, siquidem, felici numine divum,
Venit Pannonicis tibi formosissima ab oris
Nupta : tuas jam pande fores, hanc excipe laetis
Luminibus, felix jam connubialia junge
Vincula, reginamque sacro diademate regni
Consortem facias; hæc est te digna marito,
Regis digna uxor, reges parituraque digna,
Sola inter cunctas, sunt quotquot in orbe puellas.
Hanc superi libi conjugio propriamque dicarunt, etc.
Jam sexaginta coeunt et tres simul anni,
Hactenus a superis quod mihi vita datur;
Quum climactericum contingere sentio tempus,
Ultimus hic multis terminus esse solet.
Intra quod siforte Deus migrare jubebit,
Qui fuerim, paucis ista notata dabunt.
Aula diu tenuit me regia : misit ad orbis
Primores erat hinc infula dupla mihi.
Corpus habet tandem nunc terra; quiete fruatur
Spiritus aetheria, quae sine fine beat.
Hoc quisquis transis mihi quæso precare viator,
Ut tibi posteritas inde precetur idem.
« Już lat sześćdziesiąt trzy nastało, jak mi Bóg żyć
« daje : czuję ten czas klimakteryczny, który wielu zgon
« przynosi; jeżeli więc i mnie ogarnie, czem byłem,
« kreślę. Długo mnie trzymały dwory królów; wysłany
« byłem do postronnych; następnie pasterz dwóch ow-
« czarni. Teraz ziemia kryje zwłoki : umysł szczęśliwe-
« go losu, który zawsze trwa, używa. Tego mi życz przy-
« chodniu, abyś i ty od następnych podobne życzenia
« zyskał. »
Xięgę hymnów Dantyszka, na wzór Prudencyusza pisanych, za życia autora podał do druku i Samuelowi Maciejowskiemu przypisał Stanisław Hozyusz, potem kardynał i biskup Warmiński, w Krakowie 1548.
Przy schyłku życie swoje opisał, gdzie wyraża wielekroć poselstwa odbywał, jakie kraje zwiedzał, jak wiele trudów zażył, niebezpieczeństw uszedł : tem wsparty i w spoczynku cieszący się, iż zyskał wziętość i przyjaźń zacnych, między którymi sławnego Kortezyusza, który jak zaświadcza, « świata nowego zwyciężca, lubo tak niezmiernym miejsc przeciągiem oddalony, dotąd jednak o mnie pamięta. »
Inter quos procul est magnus Cortesius ille,
Qui mundi reperit regna tot ampla noti :
Ultra æquatorem, Capricorni sidus adusque
Imperat estque mei lam procul ille memor.
