Mormolyce phyllodes
Każdy dziś, cokolwiek oswojony z entomologią i zbieraniem owadów, zna przynajmniej z wizerunku osobliwszą szczypawkę, którą niezbyt dawno Kuhl i van Hasfelt w pierworodnych lasach wyspy Jawy odkryli, a Hagenbach pierwszy opisał pod nazwiskiem Mormolyce phyllodes, przyczyniając przez to nowy rodzaj licznej familii chrząszczów zwanej szczypawkowatemi (Carabici). Okazy tej szczypawki, jakby w liść oprawionej i przez to tak różniącej się od wszystkich pokrewnych gatunków, zrazu uważane za wielką rzadkość, teraz się bardziej upowszechniły po zbiorach; lubo ona zawsze dla entomologów tyle przedstawia zajęcia, że wiadomość o jej przemianach rzeczą ciekawą jest dla nich. C. van Ovendyk, gorliwy naturalista mieszkający na Jawie, znalazł jej gąsienice i poczwarki, żyjące w gatunku bdły Polyporus fomentarius, na pniach i korzeniach drzew leśnych rosnącej, i przesłał je panu Ver Huel, który opisanie tych obudwu stanów, z dołączeniem wizerunku, do Annales des sciences naturelles (czerwiec 1847) podał.
Ani gąsienica, ani nawet poczwarka tego osobliwego gatunku, nie ma uderzających różnic w porównaniu z temi stanami naszych szczypawek; przynajmniej te różnice wcale nie są takie, jakie się okazują na stanach dojrzałych. Zupełnie młoda gąsienica odznacza się nadstosunkową wielkością głowy i silnemi nogami; tylne działy jej odwłoka mają brunatno-białawy kolor; nieco później głowa robi się mniej niestosunkową, nogi stają się cieńszemi, a wzdłuż działów odwłoka, powstają dwa rzędy ciemno-brunatnycb plamek.
W prawie ostatecznym wzroście, gąsienica staje się nieco płaska; głowa jej i tułów ciemno-brunatne, lśniące, dwa działy następne jaśniejszego koloru; na innych powstają plamy pomarańczowe, porozdzielane zamglonym, żółto-zielonym podłużnym paskiem, któryto kolor jest kolorem gąsienicy; powykrawane działy, okryte są rzadkiemi włoskami.
Owalna głowa uważana od spodu, przedstawia rogowate, ciemno-brunatne żuwaczki; drugi ich ząb jest daleko krótszy: również rogowate szczęki są kształtu walcowatego; wewnętrzny ich brzeg czerwonawemi włoskami okryty. Najniższy staw głaszczek jest okrągławy, następny podużny, trzeci krótszy, a czwarty kończy się okrągławym wierzcbołkiem. Głaszzcki wewnętrzne są tylko dwustawowe i całkiem włosami okryte. Dolna warga kształtu prostokąta, ma dwie trzystawowe głaszczki; zwierzchni jej brzeg nieco jest kosmaty. Różki składają się ze czterech zaokrąglonych, podłużnych, nieco miedzy sobą odmiennych, nieco kosmatyoh stawów. Bardzo małe oazy, ledwie się dojrzeć dają.
Biodro jest wielkie i zaokrąglone; piszczel przedstawia od spodu postać przedłużonego sześciokąta; z wierzchu jest bardziej zaokrąglona; ud przedłużony: krętarz [trochanter) jest bardzo przedłużony, podymki kończą się większym i mniejszym szponem. Na boku działów odwłokowych znajdują sin dwie brodaweczki, z któryrych wierzchołka wyrastają dwa włoski; na środku ich okazuje się łagodne wy wywyższenie, osadzone kolcami pomarańczowego koloru i przedzielone rowkiem na dwie części.
Ostatni dział uzbrojony jest dwuczłonkowemi, kosmatemi widełkami.
Poczwarka na samicę zdaje się być ciemniej zafarbowana, niżeli na samca. Głowa zwierzęcia leży w swojem okryciu naprzód zchylona, pomiędzy pierwszą nóg parą. Pokrowiec rożków od wierzchu zgina się w S, ciągnie się potem ku tyłowi i wpada pod fałdy okrycia pokryw i skrzydeł, dla połączenia się z okryciami nóg ostatnich.
Działy odwłoka są jeszcze mniej wybrzeżone niżeli u gąsienicy; na każdej stronie znajduje się mała, włosami okryta brodawka. Na środku wznosi się guzik, okryty kupką brunatnych kropeczek z których gdzieniegdzie wybiegają włoski, porozłączane od siebie wgnieceniem. Włosy są tęższe i liczniejsze na ciele poczwarki samczej. Ostatnie działy tylne tak samicy jako i samca, mają dwie brodawki, okryte włoskami.
U samicy dojrzałego chrząszcza, głowa jest przedłużona; tułów czyli gorset, stożkowaty, ze dwiema klapkami o czterech zębach. Pokrywy mają dziewięć bruzd, na piątej trzy wyniosłości, na drugiej dwie mniejszego rozmiaru. Ich zewnętrzne brzegi rozszerzone są w przezroczyste, żyłkowane, faliste klapy, łączące się prawie u podstawy w kształt łuku, opatrzone ząbkowaniem. Żyłki skrzydeł są żółto-czerwone. Odwłok jest na dolnej płaszczyźnie nadęty i po bokach rozszerzony.
U samca dojrzałego chrząszcza, żuwaczki są rogowe, drugi ząb krótszy. Szczęki są rogowe, łukowate, opatrzone wewnątrz rzędem brunatnych włosków. Głaszczek sześć; szczękowe zewnętrzne o czterech stawach: trzy pierwsze walcowate, czwarty jajowaty, przedłużony. Głaszczki wewnętrzne są krótsze i o dwóch stawach. Głaszczki wargowe mają trzy stawy; ostatni jajowaty, przedłużony. Warga jest rogowa i na górnym brzegu opatrzona włoskami. Oczy wydatne, zamglono-żółte. Bożki długie, cienkie, o ośmiu stawach: pierwszy maczugowaty, drugi nitkowaty, trzeci krótszy, a następne stają się coraz mniejszemi; ostatni okryty włoskami z ciemno-brunatną główką.
Nogi są przedłużone; pierwsza para krótsza; piszczele zlekka łukowate. Piszczel i podymek nóg pierwszych, mają blizko zestawienia się z sobą, podłużne wgniecenie, opatrzone włosami. Piszczel jest maczugowata, uzbrojona ząbkami czyli cierniami i szponem, równie jak pierwszy staw podymków włosami okrytym. Nie ma szpona u piszczeli nóg innych (1).
(1) Artykuł ten w Fror. Notizen, wytłumaczony jest w wielu miejscach błędnie i niedbale.
