U, przyim., rządzi przyp. 2-im i oznacza blizkość jednego przedmiotu względem drugiego: siedzieć u stołu, stać u stóp góry, zawiesić szablę u boku, u góry, u dołu; oznacza stosunek części do całości: zamek u strzelby, uszy u butów, ogon u wilka; oznacza stosunek własności do właściciela, pana względem sługi: służyć u kogo, mieszkać u kogo = w czyim domu, być u siebie = we własnym domu, być jak u siebie =jak we własnym domu; być na mszy u Karmelitów = w kościele Karmelitów; u Turków = w Turcji, u Niemców = w Niemczech; u nas = w naszej ojczyźnie; wobec kogo, w czyim przekonaniu, w czyim mniemaniu: u ludzi = w opinji ludzkiej, u Boga = przed sądem Boga; u niego wszyscy ludzie równi = w jego przekonaniu; co to u niego znaczy! = w jego oczach, dla niego; co u djabła! = przekleństwo; to u Polaków nie przyjęte = między Polakami; jako przedrostek, w połączeniu z czasownikami, oznacza: 1) czynność dokonaną: topić — utopić, rodzić — urodzić, czynić — uczynić; 2) szybki ruch z miejsca na miejsce: uchodzić, ulatywać, uciekać; 3) czynność, przechodzącą na pewną cząstkę całości: ulewać, ugryźć, ująć, urywać; 4) pozbawianie kogo czego: ująć; 5) zdolność wykonania jakiej czynności: uciągnąć, uradzić; 6) nasycenie ś. czynnością: ubawić ś., umordować ś.
Strona w Wikisłowniku
