Encyklopedyja powszechna (1859)/Ammianus Marceliinus
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Ammianus Marceliinus |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Ammianus Marceliinus, historyk rzymski, urodzony w Antyjochii w IV wieku po Chrystusie, umarł w Rzymie r. 390. Ammianus Marceliinus służył wojskowo w Europie i w Azyi pod cesarzami Konstancyjuszem, Julijanem i Walensem: po śmierci tego ostatniego porzucił rzemiosło wojenne i osiadł w Rzymie, gdzie napisał Dzieje cesarzy w 31 księgach, z których pozostały nam tylko 18 ostatnich. W epilogu sam mówi, że zaczął od śmierci Domicyjana, a skończył na śmierci Walensa. Ponieważ język łaciński nie był ojczystym Ammianusa Marcellina, przeto i styl jego nie jest wolnym od usterków; lecz myśli i wyrażenia jego pełne są naiwności i dowodzą dobrej wiary autora. Bezstronność jego względem chrześcijan silnym jest argumentem, przemawiającym na korzyść pochwał, oddawanych przezeń cesarzowi Julijanowi. Jego opis dawnej Germanii widocznie pochodzi od naocznego świadka. Ammianus pisał również po grecku o mówcach i dziejopisarzach Grecyi, lecz z pracy tej pozostał tylko jeden fragment, w którym mówi o Tucydydesie. Najlepsze wydanie historyi Ammiana jest tak zwane Variorum, z przypiskami Wagnera (3 tomy, Lipsk 1808 roku). W Rzucie oka na dawność litewskich narodów i związki ich z Herulami, Joachima Lelewela (Wilno, 1808 roku), znajdują się wyjątki polskie z opisu północnej Europy, wyjęte z XXII księgi Ammiana Marcellina, użyte jako argument przeciw Naruszewiczowi. Wyjątki te przedrukowane w dziele Lelewela: Narody na ziemiach Słowiańskich przed powstaniem Polski (Poznań, 1853 roku; str. 295—312).
