Encyklopedyja powszechna (1859)/Allyl
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Allyl |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Allyl, C₆H₅, jest to dotąd niewydzielony jeszcze rodnik olejków, znajdujących się w roślinach ostrych; jak czosnku, cebuli, chrzanie, rzodkwi i w wielu innych roślinach krzyżowych. Jeden z jego związków również bardzo ostry, powstaje z gorczycy czarnej przy robieniu musztardy, synapizmów i t. p. Ta gruppa atomów zostaje w pewnym związku z szeregiem połączeń trytylu czyli propylu CcH;, niektóre bowiem połączenia allylowe, dadzą się otrzymać z odpowiednich związków propylowych. Propylen C₆H₆ jest prawdopodobnie allylowodorem; jodopropylen jest jodkiem allylu . Allyl podobnie jak inne rodniki wydaje cały szereg połączeń z tlenem, chlorem, bromem, jodem, cyanem, siarką, rodanem i innemi ciałami. Z pomiędzy nich najważniejszym, przynajmniej w obecnej chwili jest rodanek czyli siarkocyjanek allylu; który pod nazwą olejku z czarnej goryczy (ol. sinap. aeth.), używa się w medycynie do zadrażnienia skóry, zamiast synapizmów. Olejek ten znajduje się w chrzanie i w innych roślinach; nie ma go jednak gotowego w nasionach gorczycy, lecz się dopiero tworzy, gdy pogniecione nasiona zarobiemy letnią wodą. Tym właśnie mniej więcej sposobem postępując przy robocie musztardy, wyrabiamy w niej olejek, nadający jej znaną wszystkim ostrość. Olejek z czarnej gorczycy pospolicie się otrzymuje przez wytrawienie w cieple i następną destylacyję nasion z wodą, jednakże i sztucznie otrzymać go można przez podwójny rozkład jodopropylenu, czyli jodku allylu, z siarkocyjankiem potassu; tworzy się bowiem wówczas jodek potassu i rodanek czyli siarkocyjanek allylu. Zapach assafetydy prawdopodobnie pochodzi od jakiegoś związku allylowego. T. C.
