Encyklopedyja powszechna (1859)/Ailly
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Ailly |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Ailly (Piotr d‘), czyli Petrus ab Alliaco, urodzony 1350 roku w Compiegne sur 1'Oise, z ubogich rodziców. Ucząc się, zmuszony był, dla wyżywienia się, posługiwać odźwiernemu. Otrzymał stopień doktora w Sorbonnie 1380 r., w cztery lata później był professorem i przełożonym kollegijum Nawarry w Paryżu, gdzie Gerson i Mikołaj de Clemangis znajdowali się w liczbie jego uczniów. W r. 1389 został kanclerzem uniwersytetu paryzkiego; spowiednikiem i jałmużnikiem króla Karola VI. Podczas schizmy zachodniej wziął stronę Piotra de Lunę (Benedykta XIII) i wyjednał uznanie go papieżem we Francyi. W r. 1395 otrzymał biskupstwo Puy; a w następnym biskupstwo Cambrai, dokąd się udał przekazawszy urząd kanclerza Gersonowi. Nalegał na zwołanie soboru powszechnego, celem położenia końca opłakanemu rozdwojeniu Kościoła; był głównym promotorem, oraz najczynniejszym członkiem soboru w Pizie 1409 roku. We dwa lata później Jan XXII dał mu kapelusz kardynalski i mianował legatem swoim w Niemczech (1413 roku). Ailly znajdował się na soborze Konstancyjeńskim, gdzie występował jako zawzięty przeciwnik Hussa i obrońca zasady o wyższości soboru powszechnego nad papieżem. W ogólności, pod względem dogmatów należał do ściśle prawowiernych; zaś co do organizacyi i karności kościelnej, nakłaniał się ku reformie. Pod pierwszym względem zwano go „niezmordowanym młotem na heretyków.“ Z Konstancyi udał się jako legat Marcina V do Awenijonu i tu umarł 1419, a według innych 1429 r. Znakomite miejsce zajmuje między filozofami, oraz teologami i kanonistami Wieków Średnich. Znaczna liczba jego dzieł ogłoszona jest drukiem, między innemi traktat o Sferze, w Paryżu 1494 roku; o Meteorach Arystotelesa, w Strasburgu 1504 roku.
