Encyklopedyja powszechna (1859)/Acerdez
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Acerdez |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Acerdez (Acerdèse), ruda manganezu, przedstawiająca w stanie rodzimym jeden z tlenków manganezu. Tlenki te od mineralogów nazywane były ogólném mianem manganitów, dla uniknienia więc zamieszania, jeden z nich, a mianowicie Mn2 O3 + Aq. Beudant nazwał Acerdese, z greckiego niekorzystny, nie dający się użyć, gdyż ruda ta manganezu, nie używa się prawie wcale w przemyśle. Minerał ten głównie znajduje się w łonie ziemi, w stanie krystallicznym, lub włóknisto-promienistym. Twardość ma prawie taką, jak węglan wapna; C.g. = 4,328; barwę szaro-żelazną lub szaro-stalową, w proszku brunatną, z połyskiem mniej lub więcej metallicznym. Pod dmuchawką się nie topi, z boraxem burzy się mocno i daje szkło fijoletowe; wypalany, traci około 10 procentów wody. Znaczna ta ilość wody, jaką Acerdez zawiera, jest bardzo charakterystyczną jego cechą, wszystkie bowiem inne rudy czarne manganezu zawierają bardzo mało wody. Krystalizuje w słup walcowy prosty i w tej postaci trafia się dosyć często w Neukirchen w Alzacyi i w kopalniach manganezu w Devonshire w Anglii. K. J.
