Encyklopedja Kościelna/Bozon
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bozon (Boso), kardynał żyjący w XII w., jeden z kontynuatorów Libri Pontificalis (ob.). Boso pochodził z Anglji i był krewnym Adrjana IV (Ciacconius, Vitae Pontiff.). Pierwszy raz występuje na dokumencie z d. 6 Listopada 1149 r., jako Scriptor Curiae za Eugenjnsza III (Jaffé, Regesta s. 616). Adrjan IV (1154—1159) uczynił go podskarbim (camerarius) Stolicy Apostolskiej i wyniósł do godności kardynała djakona, a Aleksander III uczynił (1165) kardynałem prezbyterem. Roku 1158 Boso jeździł do Anglji, zdaje się w sprawie pieniężnej. W następnym roku, gdy umarł Adrjan IV, stronnictwo cesarskie w Rzymie popierało wybór Oktawjana (antypap. Wiktor IV), lecz kardynałowie, przewidując napaść ze strony cesarskich, polecili Bozonowi zająć fortyfikacje około bazyliki św. Piotra. Obawa nie była próżną: po obiorze bowiem kard. Rolanda (Aleksandra III), Oktawjan ze swém stronnictwem napadł na bazylikę, i kardynałów, z nowo obranym Papieżem, zmusił do ucieczki. Z Aleksandrem III Bozo odbywał częste podróże. Um. 1178 r.; przynajmniej od tego czasu nie znajdujemy o nim wzmianki. Za Aleksandra III przystąpił do pisania żywotów Papieży. Za podstawę służył dawny katalog (ob.) Papieży, kontynuowany przez cały wiek XII, i krótkie notatki z regestów lateraneńskich. Z Bonizona wziął fragmenta o Stefanie VI i następnych Pap. aż do Grzegorza VII, i Jana XII. Żywoty Leona IX, Wiktora II, Stefana X, Mikołaja II, Aleksandra II i Grzegorza VII prawie co do słowa powtórzył z Bonizona. Z Lib. Pontificalis Piotra z Pizy i Pandulfa wziął tylko żywot Gelazego II i Honorjusza II; Paschalisa II z roczników (Annales) rzymskich; na dzieje Eugenjusza III i następców aż do 1178 r. Bozo sam patrzył; dla tego ta część jego dzieła więcej obfituje w szczegóły. Z Papieży, po Grzegorzu VII, a przed Lucjuszem II będących, Boso opisuje tylko Kaliksta II i Innocentego II. Dzieje ich wziął po części z akt kamery apostolskiej, a uzupełnił z jakiegoś autora, który może pochodził z Pizy, bo ma wiele szczegółów o Pizie. Wiktora III i Urbana II opuścił zapewne dla tego, że Bonizona Liber ad amicum, w którym żywoty tych dwóch Papieży były opisane, zaginął. Tym sposobem Bozonowi należy się kontynuacja Libri Pontificalis od Stefana VI (885—891), a właściwiej od Leona IX (1048), aż do Grzegorza VII († 1085), przerobiona z Bonizona, a następnie własna jego, obejmująca niektórych Papieży od Paschalisa II (1099) aż do 19-go roku Aleksandra III (1178 r.). Pod żywotem Adrjana IV Bozo podpisał: „Actum Bosonis, presbyteri cardinalis tituli Pastoris, qui ab ipso Pontifice ab exordio sui Apostolatus ejus camerarius constitutus et in ecclesia ss. Cosmae et Damiani diaconus ordinatus, assidue usque ad ipsius obitum familiariter secum permansit.“ Jeden z następców Bozona na podskarbiostwie, Cencius (później Honorjusz III, Pap.), dzieło Bozona przepisał w Liber censuum (budżet przychodów skarbu papiezkiego), r. 1192; ztąd przez długi czas dzieło Bozona nosiło imię Cencjusza. Muratori zaś, znalazłszy je w rękopiśmie z XIV w., ogłosił (Script. rer. Ital. III 1, 277...) za dzieło Mikołaja Roselli (Nicolaus cardinalis Aragoniae), dominikana, później kardynała († 1362 r.). Dopiero w ostatnich czasach Pertz (Archiv. d. Geselt. f. ält. deut. Gesch. V 89...) i Watterich (Pontificum Rom. saec. IX—XIII vitae, tom. I prolegom c. 5) wykazali, że właściwym autorem tej kontynuacji jest Bozon. Tekst Bozona znajduje się ap. Watterich, op. c. t. I et. II. X. W. K.
