Encyklopedja Kościelna/Bolzheim Jan
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bolzheim Jan, ur. w drugiej półowie XV w. z familji szlacheckiej, osiadłej w Bolzheim pod m. Schlettstadt, w Alzacji, nauki pobierał w Strasburgu i Heidelbergu. Ztąd udał się do Włoch, gdzie przebył kilka lat. Był on przyjacielem Erazma i wielu innych uczonych. W 1512 r. został kanonikiem w Konstancji i tu oddał się wyłącznie pracom naukowym. W 1518 B. poznał niektóre dzieła Lutra i w 1520 napisał do niego kilka zachęcających listów. Nie podobał się wszakże Bolzheimowi sposób, w jaki Luter swoich przeciwników traktował. Pomimo to sprzyjał on nowatorstwu i wyjednał katedralne probostwo w Konstancji dla Jana Wannera, stronnika Lutrowego. W 1522 Bolzheima odwiedził Erazm, który już przejrzał nową naukę i znacznie wpłynął na ochłodzenie jego zapału do nowostek religijnych. Wypadki, które wkrótce potém zaszły, otworzyły nareszcie oczy Bolzheimowi. Skarbiec konstanckiej katedry został zrabowany przez luterański magistrat, a kapituła musiała się przenieść do Ueberlingen. W 1524, w liście do Amerbacha zapewnia B., że nigdy nie odstępował od nauki katolickiej. Sekciarstwo w łonie luteranizmu i nieporozumienia między samymi przywódcami reformacji ostatecznie od niej odstręczyły B., o czem świadczy list przez niego do Erazma pisany 1525 r. W 1526 pisał on do Amerbacha, że żałuje tego, iż poprzednio sprzyjał tak zuchwałemu i niepowściągliwemu człowiekowi, pseudo-teologowi Lutrowi. W ostatnim liście do Erazma (z 21 Maja 1535) mówi o śmierci, której przybliżanie się przeczuwa. Zdaje się, że B. umarł w Freiburgu 1535 r. Zostały po nim listy i jeden poemat. Za namową Bolzheima, Erazm napisał spis swoich prac Catalogus lucubrationum. Cf. Döllinger, Die Reformation, 1846; K. Walchner, J. von Bolzheim u. seine Freunde, 1836. (Haas.) J. N.
