Encyklopedja Kościelna/Benedykt VIII

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Tytuł Encyklopedja Kościelna (tom II)
Redaktor Michał Nowodworski
Data wyd. 1873
Druk Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Benedykt VIII, przedtem Jan, kardynał, biskup w Porto, z rodziny hrabiów tuskulańskich, jak Benedykt VII; nastąpił po Sergjuszu IV, w półowie 1012 r., i był dobrym Papieżem, swoje obowiązki spełniał z energją i wytrwałością. Niejaki Grzegorz, na czele potężnej partji, współubiegając się z Benedyktem, wypędził go z Rzymu w 1012 r.; schronił się on wtenczas w Saksonji u Henryka II, cesarza, którego wzywał pomocy. Henryk, zajęty wówczas wojną z Polską, udał się do Włoch dopiero we Wrześniu 1013 r. i przybył pod Rzym w Lutym 1014 r. Za ukazaniem się cesarza, uciekł antypapież Grzegorz i, już po objęciu Stolicy Apostolskiej przez Benedykta, cesarz wszedł do Rzymu. Wyszedł Papież na jego spotkanie i ofiarował mu złote jabłko, ozdobione dwoma rzędami drogich kamieni i krzyżem, które Henryk po koronacji posłał do klasztoru klunjackiego. Otton I, cesarz, już miał jabłko takie w swoim herbie: jeżeli więc początku tego globu cesarskiego nie można przypisywać darowi Benedykta, nie można jednak nie widzieć symbolicznego znaczenia tej ofiary. Czternastego Lutego miała miejsce koronacja cesarza-króla i jego żony Kunegundy w Watykanie; pierwej jednakże Henryk złożył obietnicę, że będzie wiernym Papieżowi i jego następcom, i prawdziwym obrońcą Kościoła. Według przyjętej opinji, cesarz Henryk, bezpośrednio po koronacji, potwierdził przywileje i darowizny swych poprzedników na rzecz Stolicy Apostolskiej i powiększył posiadłości papiezkie dodaniem wielu kościołów i klasztorów niemieckich. W tym także czasie zapewnił on swobodę wyborów papiezkich, pod warunkiem, że konsekracja odbędzie się w obec posłów cesarskich. Dyplom, do tego odnoszący się, zamieszczony u Mansi (t. XIX p. 331), zdaje się, że był napisany w Bambergu, podczas drugiej bytności Papieża w Niemczech 1020 r. Za powrotem cesarza do swego kraju, Saraceni z Sardynji wpadli do Toskanji i zagrozili państwu Kościelnemu. Benedykt odparł ich po trzydniowej, krwawej ale stanowczej bitwie (1016), a Pizanie zupełnie ich wypędzili z Sardynji, i dla tego Papież nadał im inwestyturę tej wyspy. Mimo wojen zewnętrznych, Benedykt był troskliwie zajęty dobrem Kościoła. W Rawennie wziął w obronę prawa arcybiskupa Arnolda, brata cesarskiego, przeciw intruzowi Adalbertowi, i ponowił darowiznę miast: Rawenny, Bolonji, Imoli, Faenza, Forli i Cervia, uczynioną przez jego poprzedników kościołowi raweńskiemu. Wydał w 1018 r. bullę klątwy, w obronie swego przyjaciela św. Odylona, opata klunjackiego, i zakonników tego klasztoru, przeciw ich ciemiężcom (Mansi t. XIX p. 324). — Zwołał on dwa koncylja: pierwsze w Rzymie 1015 r.: z aktów tego koncyljum, jeden tylko przywilej klasztorny do nas doszedł (ibid. t. XIX p. 361); drugie w Pawji, między rokiem 1014 a 1020, w sprawie celibatu duchownego (ibid. XIX p. 343—386). Siedm dekretów tego koncyljum uzyskało zatwierdzenie obecnego cesarza. W tym czasie Grecy pustoszyli Apulję; z jednej strony postęp ich oręża, z drugiej zaś, wezwanie cesarza na poświęcenie katedry nowo erygowanego biskupstwa w Bambergu, skłoniły Papieża do udania się powtórnie do Niemiec (1020 r.). Przyjął go cesarz z największą czcią i podarował mu miasto Bamberg, które za Leona IX zamienione zostało za Benewent. Pamiętał także Benedykt o wznoszeniu i upiększaniu kościołów. Na przedstawienie pobożnego cesarza Henryka II, wprowadził on do Rzymu zwyczaj śpiewania podczas Mszy symbolu nicejskiego. Podarował wiele relikwjarzy klasztorowi na górze Kassino, a chcąc ulepszyć śpiew kościelny, przywołał do Rzymu Benedyktyna Gwidona z Arezzo, aby on, według metody przez siebie wynalezionej, uczył duchowieństwo śpiewu. Za jego panowania niektórzy duchowni za to, że przyjęli zasady manichejskie, zostali skazani przez koncyljum orleańskie na spalenie (Mansi t. XIX p. 373). Za jego też papieztwa został zatwierdzony zakon kamedułów, założony przez św. Romualda. Benedykt VIII swe czynne życie zakończył w pierwszej półowie 1024 r., nastąpił po nim brat jego, pod imieniem Jana XIX. Według widzenia, opowiedzianego w dziełach św. Piotra Damiana (Vita S. Odilonis in Epist. ad Nicolaum II), Benedykt VIII musiał swe błędy odpokutować w czyścu, dopóki nie został uwolniony ztamtąd na modlitwę św. Odylona i jego zakonników, i przez jałmużny swego brata i następcy (Watterich, Vitae Rom. Pont. t. I p. 700—708).