Encyklopedia Muzyczna PWM/Maciejewski Roman
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedia Muzyczna PWM |
| Wydawca | Polskie Wydawnictwo Muzyczna |
| Data wyd. | 1979-2012 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Maciejewski Roman, *28 II 1910 Berlin, †30 IV 1998 Göteborg, pol. kompozytor, pianista i dyrygent. Gry na fort. uczył się początkowo u matki Bronisławy z d. Zgaińskiej, 1916–19 u B. Goldenweisera w konserw. im. Sterna w Berlinie. 1919 rodzina M. przeniosła się do Leszna. W l. nauki w gimn. w Lesznie grywał na org. w kośc. farnym, dyrygował chórem harcerzy. Od 1924 studiował w konserw. w Poznaniu u B. Zaleskiego (fort., dyplom 1931), W. Raczkowskiego (teoria), K. Sikorskiego (kontrap. i harm.) oraz S. Wiechowicza (solfeż), któremu asystował w pracy chórmistrzowskiej, aż do samodzielnego objęcia 1928 stanowiska dyryg. chóru im. S. Moniuszki w Poznaniu. 1928–30 był studentem filoz. i muzykol. na uniw. w Poznaniu.
1931 podjął studia komp. u K. Sikorskiego w konserw. w Warszawie. 1932 po usunięciu z uczelni za zorganizowanie strajku studentów żądających przywrócenia K. Szymanowskiego na stanowisko rektora konserw., wyruszył na tournée koncert. po Bałkanach. 1934 otrzymawszy stypendium rządu fr. wyjechał do Paryża, gdzie pogłębiał studia u N. Boulanger, poznał m.in. I. Strawińskiego, D. Milhauda, F. Poulenca, A. Casellę, przyjaźnił się z A. Rubinsteinem, który włączył do swego repertuaru jego utwory. W Paryżu wykonał z sukcesem swój Koncert na 2 fortepiany. Był członkiem Stow. Młodych Muzyków Polaków w Paryżu, 1935 pełnił funkcję sekretarza, 1936 wiceprezesa zarządu. W II 1937 przebywał w Polsce w związku z polskim prawyk. Koncertu na 2 fortepiany, w III tegoż r. przywiózł ze Szwajcarii do Krakowa trumnę ze zwłokami K. Szymanowskiego. 1938 wyjechał do Anglii, gdzie jako pianista i kompozytor podjął współpracę ze słynną grupą balet. K. Joossa; tam ożenił się ze szwedz. tancerką, z którą 1939 wyjechał do Göteborga. Z powodu wybuchu wojny pozostał w Szwecji, komponował utwory kam. i fort., muzykę do spektakli teatr. reżyserowanych przez I. Bergmana (Caligula 1946, Makbet 1948) i K. Strøma (Śpiew lutni 1947), koncertował jako pianista — solista i kameralista, grywał m.in. w szwedz. radiu utwory F. Chopina. Utworzył Związek Polaków w Szwecji działający na rzecz pol. emigrantów. W latach 40. ciężko zachorował, przeszedł kilka nieskutecznych operacji, i gdy stan jego był b. ciężki, zaczął leczyć się sam; zmienił styl życia, przeszedł na wegetarianizm, zaczął stosować ćwiczenia jogi; odzyskał siły fizyczne, odrodził się duchowo, przewartościował swe poglądy na sztukę. 1944 postanowił skomponować Requiem poświęcone ofiarom wojen wszech czasów, ofiarom ludzkiej ignorancji i przeciwstawiania się prawom natury. 1951 na zaproszenie A. Rubinsteina wyjechał do Kalifornii. Miał zająć się komponowaniem koncertu fort. i pracą dla filmu w Hollywood. Nie chcąc jednakże przerywać komponowania Requiem porzucił po kilku tygodniach funkcję dyrektora muz. w Metro Goldwyn Mayer; 1952–53 mieszkał w jednym z kanionów gór Santa Monica w kolonii artystów założonej przez fundację Huntigton Hartfort. Nast. przeniósł się do Los Angeles, gdzie zatrudnił się jako org. w kośc. Matki Bożej Jasnogórskiej. 1959 przyjechał do Polski, 1960 dyrygował prawyk. Requiem na Warszawskiej Jesieni. Po powrocie do Los Angeles nadal działał jako org. i założył Roman Choir, z którym koncertował z powodzeniem w całej Kalifornii i dla którego komponował msze oraz in. utwory religijne. Po sukcesie amer. premiery Requiem (1 XI 1975 Music Center w Los Angeles, pod dyr. R. Wagnera) chcąc uniknąć popularności rozdał swe mienie i wyruszył na samotne wędrówki po Maderze, Azorach, Wyspach Kanaryjskich i Maroku. Przez kilka mies. przebywał na pustynnej wyspie La Graziosa (Wyspy Kanaryjskie), gdzie wiódł pustelnicze życie, pogłębiał więzi z Naturą i Stwórcą. 1976 powrócił do Leszna, po czym na krótko wyjechał do Göteborga, gdzie nieoczekiwanie pozostał do końca życia. Urnę z jego prochami pochowano na cmentarzu w Lesznie. Większość jego komp. przez lata pozostawała w rkp., które udostępnił dopiero 1994. W Lesznie od 1997 działa Leszczyńskie Towarzystwo Muz. im. R. M., popularyzujące jego twórczość.
Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.