Encyklopedia Muzyczna PWM/Młynarski Emil
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedia Muzyczna PWM |
| Wydawca | Polskie Wydawnictwo Muzyczna |
| Data wyd. | 1979-2012 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Młynarski Emil Szymon, *18 VII 1870 Kibarty k. Suwałk (obec. Kybartai, Litwa), †5 IV 1935 Warszawa, pol. dyrygent, skrzypek i kompozytor. Dzieciństwo spędził w Suwałkach. Od 10 roku życia kształcił się w Petersburgu, gdzie wstąpił do konserw., początkowo do klasy skrz. Böhma, później L. Auera. Studiował również komp. u A. Ladowa i instr. u N. Rimskiego-Korsakowa. Jeszcze podczas studiów od 1883 występował wielokrotnie z pianistką H. Bogucką w prowincjonalnych miastach ros. Po otrzymaniu dyplomu 1889 objął stanowisko drugiego skrzypka Kwartetu Cesarskiego i został zaangażowany do orkiestry symf. Wkrótce zrezygnował z tych zajęć dla występów sol. Od początku 1890, ze stałym akompaniatorem M. Józefowiczem, koncertował z powodzeniem w Petersburgu, Kijowie, Odessie, Wilnie, Warszawie, wielu miastach niem. i w Londynie. Kolejne podróże koncertowe, obejmujące m.in. Mińsk, Grodno, Kowno, Wilno, Berlin, Lipsk (sala Gewandhausu), Magdeburg, Hanower, Mannheim i Augsburg, odbył w 1891 oraz na przełomie 1892–93, uzyskując liczne pochlebne recenzje. 1894 został profesorem klasy skrz. i dyrygentem uczniowskiej ork. w szkole Cesarskiego Towarzystwa Muz. w Odessie. Poznał wtedy i otoczył opieką pochodzących z niezamożnej rodziny braci E. i P. Kochańskich. 1896 zawarł związek małżeński z Anną Talko-Hryncewicz. Ich najstarsza córka Wanda została żoną W. Łabuńskiego, najmłodsza Alina wyszła za mąż za Artura Rubinsteina. Miejscem gdzie M. najchętniej spędzał wakacje, komponował i gościł wielu zaprzyjaźnionych artystów był aż do I wojny świat. wniesiony w posagu przez żonę dwór w Iłgowie nad Niemnem.
1898 M. uzyskał jedną z 5 gł. nagród na konkursie kompozytorskim im. I.J. Paderewskiego w Lipsku za Koncert skrzypcowy op. 11. W marcu tegoż roku, w zastępstwie chorego C. Trombiniego, poprowadził spektakl Carmen w operze w Warszawie. Po sukcesie przedstawienia uzyskał stanowisko kapelmistrza, a nast., po śmierci Trombiniego — dyrektora muz. Zajmował je przez 4 lata wystawiając m.in. Straszny dwór i Hrabinę Moniuszki, Goplanę Żeleńskiego, Fausta Gounoda, Lohengrina Wagnera, Cyganerię Pucciniego i Pajace Leoncavalla. Organizował comiesięczne koncerty symf. orkiestry operowej z udziałem wybitnych solistów pol. i zagr. Brał czynny udział w przygotowaniach do założenia w Warszawie Filharmonii. 1900 został powołany na stanowisko jej dyrektora, a 5 XI 1901 dyrygował inauguracyjnym koncertem w nowo wybudowanym gmachu. W rezultacie nieporozumień z zarządem i dyr. administracyjnym A. Rajchmanem, jak również na skutek ostrych głosów krytycznych niesłusznie obarczających go winą za wszelkie niedociągnięcia repertuarowe i artyst., 1905 ustąpił ze stanowiska. 1904–07 był dyrektorem Instytutu Muz. w Warszawie. 1907 otrzymał zaproszenie na serię koncertów z London Symphony Orchestra w kilku miastach brytyjskich, a po zakończeniu występów propozycję objęcia dyrekcji Scottish Choral and Orchestral Union w Glasgow. Pracował z orkiestrą w Glasgow w sezonach 1910–16. Dyrygował w tym czasie także w Londynie (cykl koncertów muzyki słowiańskiej 1913 i koncert muzyki brytyjskiej 1914), w Petersburgu, Moskwie i Berlinie. 1917–18 przebywał w Rosji. Prowadził koncerty promenadowe orkiestry Teatru Wielkiego w Moskwie i cykl 10 koncertów symf. W 1918 powrócił do Warszawy i wznowił współpracę z Filharmonią, 1919 został mianowany dyrektorem konserw. i opery w Warszawie. W jego klasie dyryg. studiowali wówczas P. Klecki, K. Wiłkomirski, F. Rybicki, Z. Dymmek. Zrezygnował z pracy pedag. po trzech latach uzyskując specjalne podziękowanie od premiera RP za wzorowe zorganizowanie pracy uczelni. Operą kierował do 1929, przedstawił spektakle ok. 15 polskich baletów i oper, a także premiery wielu arcydzieł repertuaru świat., jak Fidelio Beethovena, Tristan i Izolda oraz Parsifal Wagnera, Dafnis i Chloe Ravela, Pulcinella i Pietruszka Strawińskiego. W latach 20. przygotował też spektakle Halki w Wiedniu, Pradze i Belgradzie, dyrygował wielokrotnie ork. Filharmonii Warsz. oraz koncertami symf. w Paryżu, Glasgow, Edynburgu, Bukareszcie, Zagrzebiu i w Kopenhadze. 1929–31 przebywał w Stanach Zjedn., sprawował funkcję dziekana wydziału orkiestrowego Curtis Institute of Music w Filadelfii oraz dyrektora filadelfijskiej opery. Na scenie operowej wystawił m.in. Carmen Bizeta, Rigoletto, Bal maskowy, Aidę i Traviatę Verdiego, Madame Butterfly Pucciniego, Borysa Godunowa Musorgskiego, Jasia i Małgosię Humperdincka, dyrygował koncertami symf. w Filadelfii, N. Jorku i Waszyngtonie. Z powodu choroby wrócił do Polski. Mimo osłabienia zdrowia poprowadził jeszcze spektakl Halki 26 XII 1931 w Teatrze Wielkim w Warszawie, wystąpił kilka razy w Filharmonii (koncert Beethovenowski z udziałem W. Backhausa 1932) i wygłosił kilka odczytów radiowych. 1932 otrzymał Nagrodę Muzyczną Miasta Warszawy „za całokształt działalności artystycznej na polu muzycznym”. 1934 został wybrany prezesem Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich.
Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.