Encyklopedia Muzyczna PWM/Janiewicz Feliks

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Autor Elżbieta Dziębowska i inni
Tytuł Encyklopedia Muzyczna PWM
Wydawca Polskie Wydawnictwo Muzyczna
Data wyd. 1979-2012
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Janiewicz, Yaniewicz, Feliks, *1762 Wilno, †21 V 1848 Edynburg, pol. skrzypek, dyrygent, kompozytor, nauczyciel muzyki, organizator życia muzycznego. Wysoki poziom gry na skrz. osiągnął J. już we wczesnej młodości. 1777–84 był członkiem kapeli król. w Warszawie; brał tu udział w koncertach, przedstawieniach operowych i balet., balach i przyjęciach. 1784 uzyskał prawdopod. stypendium królewskie i udał się do Europy Zach. Domniemany jest jego pobyt 1784 w Nancy. 1785 przebywał w Wiedniu, gdzie kontaktował się z Haydnem i Mozartem. U pierwszego z nich przypuszczalnie pobierał lekcje komp., drugi zadedykował mu swoje Andante na skrz. i ork. (KV 470, druga wersja cz. II Koncertu skrzypcowego D-dur KV 218). Otrzymawszy stypendium od bliżej nie określonej osoby arystokratycznego pochodzenia, J. przebywał we Włoszech w l. 1785–86(?)–87. We Florencji poznał P. Nardiniego, w Turynie G. Pugnaniego. We Włoszech miały miejsce pierwsze estradowe występy J. i tu powstały jego pierwsze komp. (koncerty). 23 i 25 XII 1787 oraz 9, 21, 24 i 28 III 1788 występował w Paryżu w Concert Spirituel. Do 1790 był członkiem ork. księcia orleańskiego w Paryżu. Być może 1791 J. przebywał w Mediolanie, a przed 1792 także w Polsce. 1792 prawdopod. na zaproszenie J.P. Salomona J. przybył do Wielkiej Brytanii. Po raz pierwszy publicznie wystąpił w Londynie 9 II 1792 na benefisie V. Jíroveca pod dyrekcją Salomona. W sezonie 1792 występował jako gł. skrzypek-solista na koncertach subskrypcyjnych Salomona w Hanover Square Room; w nast. sezonie, kiedy jego miejsce zajął G.B. Viotti, J. występował na koncertach oratoryjnych w King’s Theatre Haymarket; na koncertach Salomona pojawił się ponownie 1796. Oprócz występów na regularnych koncertach brał udział w wielu benefisach czołowych muzyków (m.in. J. Haydna 3 V 1792). Od początku swego pobytu w Anglii J. odbywał wiele podróży jako koncertujący skrzypek i kier. orkiestry, m.in. 1792–93 występował w Bath, 1796, 1797 i 1799 w Irlandii, od ok. 1788 regularnie występował w Manchesterze i Liverpoolu, a 1803 po raz pierwszy w Edynburgu. 12 X 1799 ożenił się z Elizą Breeze (†27 V 1862) i zamieszkał w Liverpoolu, gdzie ok. 1803 założył sklep z nutami i instrumentami muz., prowadząc również w niewielkim zakresie działalność wydawniczą. Ok. 1810–13 jego wspólnikiem był J. Green, a od ok. 1816 W.D.G. Weiss, który przejął interes po rezygnacji J. ok. 1829. W Liverpoolu J. prowadził aktywną działalność muz., m.in. 1799, 1808 i 1813 był kier. orkiestry na festiwalach, przez wiele sezonów do ok. 1814 był kier. orkiestry koncertów subskrypcyjnych, a 1819, 1820 i 1822 organizował własne cykle koncertów muzyki instrumentalnej. 1813 był jednym z trzydziestu współzałożycieli Philharmonic Society w Londynie, z którym współpracował do 1815 jako jeden z kier. orkiestry. 1815 przeniósł się do Edynburga, gdzie rozwinął działalność koncert., m.in. brał udział w festiwalach (1815, 1819 i 1824), prowadził orkiestry koncertów subskrypcyjnych oraz organizował (od 1816) własne cykle koncertowe. W tym czasie występował też w in. miastach Szkocji (m.in. Glasgow, Aberdeen, Dundee) i Irlandii. 1831 J. wycofał się z działalności koncertowej. Na temat ostatniego okresu jego życia brak informacji. Pochowany został na Warriston Cemetery w Edynburgu. J. miał dwie córki — starsza, Felicja, była pianistką i śpiewaczką, młodsza, Paulina — harfistką; syn J., Felix, był znanym dentystą chirurgiem.


Tekst udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0.
Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.