Bogurodzica. Pierwszy polski hymn narodowy/Zakończenie
<<< Dane tekstu | |
Autor | |
Tytuł | Bogurodzica |
Podtytuł | Pierwszy polski hymn narodowy |
Wydawca | M. Arct i S-ka |
Data wyd. | 1922 |
Druk | Drukarnia „Ursus” A. Paszkowski i S-ka |
Miejsce wyd. | Lublin |
Źródło | Skany na Commons |
Inne | Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI Cały tekst |
Indeks stron |
Nazwaliśmy w tytule Bogurodzicę pierwszym polskim hymnem narodowym; czy mieliśmy do tego prawo? Jest to najdawniejsza pieśń religijna polska, ale nie każda pieśń jest hymnem, a tem bardziej narodowym. Jednak Bogurodzica ma szczególne dla nas znaczenie właściwie pod względem narodowym. Od niepamiętnych czasów śpiewa ją chórem duchowieństwo u grobu św. Wojciecha w Gnieźnie, w stolicy prymasów polskich i przez to samo już nabiera ona niezwykłego znaczenia, bo ten śpiew, uprawiany za czasów dawnej Rzeczypospolitej Polskiej przetrwał jej upadek i rozlegał się pod sklepieniami katedry gnieźnieńskiej w czasach najgorszego ucisku niemieckiego tak samo, jak za królów polskich, a i dziś po wskrzeszeniu Polski trwa niezmiennie dalej. Bogurodzica stała się przez to jakby symbolem żywotności i wieczności Polski.
Ale jest też inna podstawa do nazwania tej pieśni hymnem narodowym: istnieje tradycja, iż przynajmniej od bitwy pod Grunwaldem rycerstwo polskie idąc do boju pieśń tę śpiewało, oddając przez to siebie i losy Polski pod obronę Bożej Rodzicielki; pieśń więc wtedy spełniała to zadanie, które dziś spełnia melodja hymnu narodowego, a i dziś jeszcze, choć w dni uroczystości narodowych rozbrzmiewają w kościołach naszych dźwięki pieśni Boże, coś Polskę..., to jednak podczas szczególnie uroczystych nabożeństw na intencję Polski odprawianych rozlegają się wspaniałe, majestatyczne tony Bogurodzicy. Ma ona więc i dziś jeszcze znaczenie hymnu narodowego.
Za czasów niewoli w Gnieźnie jedna zaszła zmiana w naszej pieśni: już nie modlono się za króla polskiego; dziś, gdy znów odżyła Rzeczpospolita nasza, króla nie mamy, więc się za niego też modlić nie możemy, ale miejsce króla zajęła ojczyzna i dobrzeby było, gdyby w Gnieźnie po zwrotce dziś trzeciej od końca wstawiono zwrotkę nową np.
Maryja dziewice, zyszczy syna twego
Dla kraju polskiego
Aza go uchowa ode wszego złego.
W końcu podajemy poprawiony według starych rękopisów tekst dwu pierwszych zwrotek Bogurodzicy z nutami według wydania A. Chybińskiego „Bogurodzica pod względem historyczno-muzycznym” Kraków 1907 str. 42—43. Dodajemy, że istnieje też piękne wydanie dwu pierwszych zwrotek Bogurodzicy z melodją rozłożoną na głosy chóru: „Bogurodzica, starożytna pieśń polska na chór mieszany z towarzyszeniem organów. Zharmonizował Stanisław Bursa, ozdobił Jan Bukowski, Kraków 1910. Nakładem krakowskiego Związku okręgowego Towarzystwa Szkoły Ludowej”.