Strona:Wprowadzenie do geopolityki.pdf/57

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

określonych terytoriów, krajów, regionów, znakujące je z politycznego punktu widzenia. GPO stanowią swojego rodzaju „metaobraz”, leżący u podstaw działania politycznego. Zamiatin uznał, iż najważniejszą rolę pełnią tzw. kluczowe obrazy geopolityczne, które w największym stopniu strukturyzują wyobraźnię przestrzenno-polityczną. Obrazy tego rodzaju, jako kluczowa dla danego społeczeństwa forma opisania i uporządkowania przestrzeni, są przenoszone na realną polityczną mapę świata, stając się podstawą dla pojawienia się specyficznych koncepcji geopolitycznych.

5) Wyobrażenia geopolityczne ― jednym z głównych obszarów badawczych współczesnej geopolityki stał się również problem wyobrażeń. Począwszy od lat dziewięćdziesiątych, coraz więcej uczonych podejmowało problem wyobrażeń przestrzennych, starając się dociec, w jaki sposób są one kształtowane i narzucane jako obowiązujące. Jedną z pierwszych prac była książka Dereka Gregory'ego Geographical Imaginations (Cambridge 1994). Gregory podjął próbę dekonstrukcji pojęcia „orientalizm”, wskazując, iż europejskie pojmowanie Orientu w różnorodnych publikacjach, zdjęciach oraz mapach jest tylko pewnego rodzaju „geograficznym wyobrażeniem”, kształtowanym z europocentrycznego punktu widzenia. Problem ten podjął także Gearoid O'Tuathail, który wykazał, iż tego typu przedstawienia są często rezultatem aktywności geopolitycznej i stanowią narzuconą interpretację globalnej przestrzeni, tworzoną przez „państwowych” (tzn. uwikłanych w stosunki władzy) intelektualistów, akademików oraz przedstawicieli władzy politycznej[1]. W tym sensie huntingtonowska koncepcja „zderzenia cywilizacji” pełni podobne funkcje. Jego mapa świata przyszłych konfliktów cywilizacyjnych jest geopolityczną konstrukcją, budowaną wokół europocentrycznego spojrzenia na środowisko międzynarodowe ― „Zachód kontra reszta świata”. Od czasów prac Gregory'ego i O'Tuathaila problem wyobrażeń geopolitycznych i ich kształtowania stał się jednym z najszybciej rozwijających się pól badawczych tzw. geopolityki krytycznej.


  1. G. O'Tuathail, Critical geopolitics, Londyn 1996, s. 61.