Ta strona została przepisana.
cześć matce bogów,[1], a na znak tego nabożeństwa noszą obrazy wieprzów[2], które im służą za wszelki oreż i obronę, owszem między samemi nieprzyjaciołami chwalcom bogini bezpieczeństwo dają. Rzadko używają żelaznej broni; najczęściej pałek[3]. Bawią się około roli pilniej, niżeli zwyczaj niesie leniwych Germanów[4]. Szperają także w morzu, a sami jedni ze wszystkich znajdują po mieliznach, owszem na samych brzegach, bursztyn, który po swojemu Glesum zowią[5]. Atoli będąc barbarzyńcami, nie znają, ani są ciekawi poznać jego przyczyn i natury. Przed laty, nim zbytki nasze dały mu szacunek, leżał długo na brzegach, jako po-
- ↑ To jest ziemi, nazwanej u Germanów Herta, jako się mówiło w roz. 40. Estonowie nazywali tę boginią Frea, Frikko, lubo uczony Kejsler in Antiquit. celticis rozumi nie boginią ziemie, Tellus, ale słońce. Cóżkolwiek bądź, wzięli to nabożeństwo jak Germani, tak Estonowie, od przodków swoich Scytów, którzy za świadectwem Herodota w k. IV, roz. 59, między innemi bogami czcili ziemię, Tellurem, matkę wszystkiego, pod imieniem Apia.
- ↑ Tego zabobonu widzieć dotąd ślady w Szwecyi, gdzie chłopstwo w miesiącu lutym, kiedy się u dawnych Estonów odprawowało święto Frei, ulepia sobie wieprza z ciasta, i na różne gusła zażywa. Obacz Ekkarda w t. I. Rerum Fran. Orient. Obacz także Kejslera in Antiquitat. Celticis na karcie 159.
- ↑ Dawni Prusacy, prowadzący ród swój od Finnów, używali takiego oręża, za świadectwem Hartknocha in Dissert Pruss. Mazurowie pałki swoje nasiekane wzięli od Prusów sąsiednich.
- ↑ Lud bitny i wojny chciwy, jacy byli Germanowie, zaniedbywał roli.
- ↑ Bursztyn nie same tylko kraje Estonów dawnych, a teraźniejsze Prusy ze Żmudzią wyrzucają; znajduje się ta guma wodna w rzekach i w jeziorach. Jest w gabinecie fizycznym króla jmci Stanisława Augusta kilka sztuczek bursztynu, które na rzece wołyńskiej Horyniu, i na jeziorze Wyhonowskiem w Pińszczyznie ułowione od rybaków, ofiarował monarsze jw. jp. Kajetan Korzeniewski, regent kancelaryi mniejszej w. ks. 1., konsyliarz rady w r. 1780. Estonowie być musieli z narodu germańskiego, w którym dotychczas szkło, do którego jest podobny bursztyn z przezroczystości, Glas nazywa się. Pliniusz w k. XXXVIII powiada toż samo: a Germanis appellari Glessum. Tenże mówi, że za Nerona przyniesiono do Rzymu sztukę bursztynu, ważącą 13 funtów. O rzece Erydanie, wyrzucającej bursztyn, która nie jest inna, jak Radanna, wpadająca do Wisły pod Gdańskiem, obacz Hart-
