ekonomii starości przyjmuje się, że społeczeństwo przyznaje ludziom starym status osób zależnych, np. ogranicza ich dochody, dostęp do dóbr i pozycję społeczną. Przypuszcza się, iż efekty polityki społecznej i programów socjalnych są korzystniejsze dla elit politycznych lub przedsiębiorców, niż dla ludzi starych jako grupy społecznej in general. Uwidacznia się to w sytuacjach, gdy np. wspiera się powstawanie nowych służb socjalnych, zapewnia warunki do skrócenia czasu pracy i wcześniejszego przejścia na emeryturę, co wcale nie musi prowadzić do poprawy jakości życia ludzi starych.
Na potrzeby badań nad ludźmi starymi teorię wymiany[1] zmodyfikował J. Dowd, który sądzi, iż wraz z upływem lat ludzie stopniowo tracą władzę w wymianie z otoczeniem, nie są w stanie spełnić wymogu wzajemności, gdyż zmniejszają się zasoby, jakimi dysponują (np. kondycja, dochody, wykształcenie). Kontynuowanie interakcji bez otrzymywania odwzajemnienia jest coraz bardziej kosztowne dla młodych. Starzy dostrzegając to, zmniejszają swój udział w życiu społecznym. Jeśli sytuacja taka powtarza się przez długi czas, to może zostać zinstytucjonalizowana i przyczynić się do nierówności społecznej ludzi starych. Ograniczeniem tej teorii jest fakt, iż podkreśla głównie ilość interakcji między jednostkami, a pomija przy tym jakość relacji wymiany.
Teoria naznaczania społecznego (określana też jako teoria społecznych kompetencji i załamania lub jako teoria kompetencyjna)[2] została zaproponowana do
- ↑ B. Synak, Ludzie starzy, op. cit., s. 146; J. Halicki, Społeczne teorie starzenia się, op. cit., s. 261.
- ↑ B. Synak, Ludzie starzy, op. cit., s. 146; J. Halicki, Społeczne teorie starzenia się, op. cit., s. 262-263; J. Halicki, Edukacja seniorów w aspekcie teorii kompetencyjnej, Trans Humana, Białystok 2000, s. 9-13.
