Tekst źródłowy strony Strona:PL Aleksander Brückner-Słownik etymologiczny języka polskiego 423.jpeg

<noinclude><pagequality level="3" user="Zetzecik" /></noinclude><section begin="piana"/>itd. ''piena''; pruskie ''spoaino'', ‘piana’, Litwin ‘mleko’ tak przezywa (bez ''s-'', ''pienas''), a tak samo i ind. ''pajas-'', ‘mleko’, awest. ''paēman'', ‘mleko (kobiece)’, indyj. ''pajate'', ‘nabrzmiewa’ (o mleku), ''pī-na-'' i ''pīwan-'', ''pi-jāna'', ‘pełny, tłusty’, grec. ''piōn'', ‘tłusty, urodzajny’; nie zataję jednak, że lit. i łotew. nazwę ‘mleka’, ''pienas'', zupełnie od tego pnia odłączają wraz z owemi ind. i innemi słowami. Do ''piany- spoaino'' należy pewniej łac. ''spuma'', ‘piana’, ind. ''phēna-'', staroniem. ''feim,'' ‘piana’; dalej nazwa łac. ''pumex''.<section end="piana"/>

<section begin="piarg"/>{{tab}}'''piarg,''' ''piarżysty'', ‘żwir’, podhalskie, por. (z miękką półgłoską) [[Słownik etymologiczny języka polskiego/pierzga|''pierzga'', ''pierzgnąć'']].<section end="piarg"/>

<section begin="piasek"/>{{tab}}'''piasek,''' ''piaskowy'' (pierwotne ''Pieskowa Skała'', bez przegłosu), ''piaskowiec, piasczysty, piaseczny'', ''piasecznica'', ''piaseczniczka'' (rozpodobnione w ''piaselniczka''); ''piaskarz''; zgrubiałe: ''piach'' (tak jak ''Moch'' do ''Moskal''). Prasłowiańskie; ind. ''pāmsu-'', ‘piasek’, ''pāmsukās'' (liczba mn.), ‘piasek’, awest. ''pąsnu-'', ‘proch’. Brak w lit. i u innych Arjów; u wszystkich Słowian słowo to samo: cerk. ''pĕsŭk'', czes. ''písek'', itd.; dalszy wywód (co do pnia) niepewny; co do różnicy w nosówce, por. słow. ''mądo'' i grec. ''mēdea,'' i podobne.<section end="piasek"/>

<section begin="Piast"/>{{tab}}'''Piast,''' imię ojca Siemowita, chłopskie, rus. ''piest'', ‘tłuczek’; ''piasta'' u koła (co oś ściska), narzeczowo ''piazda'', jak i w słowieńskiem; od ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/pchać|pchać]]'' (p.), przyrostek ''-t'', a pień ze dwójgłoską (''oi'' przechodzi w ''ě''), u nas ''ie'' : ''ia''; ''s'' ocalało przed spółgłoską, nie przeszło w ''ch''; lit. ''piesta(s)'', ‘tłuczek’, pożyczka z ruskiego, ale pierwotne ''paisyti'', ‘otłukiwać (jęczmień)’.<section end="Piast"/>

<section begin="piast"/>{{tab}}'''piast''' w czasownikach ''piastować'' (stąd ''piastun'', ''piastunka,'' czasem z ''e'', bez przegłosu: ''piestunka'')'', [[Słownik etymologiczny języka polskiego/pieścić|pieścić]]'' (p.); nie od ‘ściskania’ czy ‘trzymania’, lecz od ‘karmienia’ przezwany; urobienie podobne jak w ''Piast'', t.&nbsp;j. przyrostek ''-t'', ale pień zupełnie inny, p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/pica|pica]]'', ‘pokarm’; ''ie'' z ''oi'' przed spółgłoską.<section end="piast"/>

<section begin="piąć"/>{{tab}}'''piąć,''' ''pnę'', częstotliwe: ''wspinać, wypinać'' itd.; ''zapinać'', przeciwnie: ''rozpiąć''; w 15. wieku jeszcze i ''pnieć'':&#32;»ciało na krzyżu ''pniało''«, ‘wisiało’; od pnia ''pĭn-'' i ''pen-'', p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/piędź|piędź]]''; z wokalizacją ''o'': ''pon-'', w ''o-pona'', ''zapona'' itd., a przed ''-t,'' p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/pęto|pęto]]''. Prasłowo; to samo u wszystkich Słowian; lit. ''pinti'', ‘pleść’, łac. ''pen-dēre'', ‘wisieć’ (nasze ''pnieć'' dawne), i ''pendĕre'', ‘wiesić, ważyć’ (skąd ''pensja, pendenty'', ‘to, co zawieszone’, itd.). Nowe słowo, źle urobione, ''pnącze'', niby ‘liany’, zamiast ''pnące, pnącki''.<section end="piąć"/>

<section begin="pica"/>{{tab}}'''pica,''' ''picować, picny'', o ‘karmi i furażu, dla bydła (pasza) i wojska’ (»wozy ''picowne''«,&#32;»''picowniki'' polskie«); ''picna'' (''piczna'', mylne!) ‘tłusta’ (np. o przepiórce); dziś (od 18. wieku) zupełnie zapomniane; cerk. ''piszta'', ‘pokarm’, rus. ''piszcza'' z cerk.; nasze ''c'', cerk. ''szt'', z ''t-j''; od prasłow. ''pitati,'' ‘żywić, karmić’ (''*pit-ja''), z czem zestawiają lit. ''pietus'', ‘południe’; p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/paść|paść]]''.<section end="pica"/>

<section begin="pić"/>{{tab}}'''pić,''' częstotliwe ''pijać''; ''pijany, pijański, pijaństwo'', ''pijanica''; z licznemi złożeniami; ''pidło'' (w grobli) ‘otwór dla ściekania’; ''pijak, pijaczy, pijactwo''; ''pijawka''; ''pijatyka'' (jak ''bijatyka'', wedle słów łacińskich jak ''sciatica'' i&nbsp;t.&nbsp;p.); ''pitny'' (miód); ''napitek, wypitek''; ''pitka'', ‘miód wodny’;&#32;»dobry do ''pitki'' i do ''wybitki''«. Prasłowo; grec. ''pinō'', łac. zdwojone ''bibo'', ind, ''pī-'' (czas teraźniejszy, zdwojone ''pi-bami''), ''pā-ti'', ‘pije’; łac. ''pō-tor'', ‘pijak’, ''pō-culum'', ‘puhar’, ''pōtio'' (‘{{pp|na|pój}}<section end="pić"/><noinclude><references/></noinclude>