Meldunki Delegatury Rządu RP na Kraj, w sprawie zbrodni w Ponarach (1942-1944)
Meldunki Delegatury Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj, w sprawie zbrodni w Ponarach Delegatura Rządu na Kraj |
1942-1944 |
Informacja bieżąca nr 27 (52) z 27.VII.42, sygn. 202/III/7 t. k.3.
Wilno: w ciągu maja rozstrzelano ponad 300 Polaków, głównie młodzieży...Pojedyńcze egzekucje odbywają się w Łukiszkach, zbiorowe w Ponarach...
Informacja bieżąca nr 30 (55) z 17.VIII.42.
Wileńszczyzna. Na Ponarach pod Wilnem jest miejsce egzekucji. W dniu 2.VII. rozstrzelano 120-150 osób, 15.VII. rozstrzelano 60 osób. Egzekucje przeprowadzają Niemcy i Litwini. 12-19.VII rozstrzelano przeszło 200 Polaków (w tym 10-letnią dziewczynkę), 47 kobiet oraz dużo młodzieży.
Informacja bieżąca nr 34 (59) - 15.IX.42.
Egzekucje: Wilno. Na Ponarach rozstrzelano 15.VII. - 26 Polaków z więzienia na Łukiszkach. Nazajutrz 16.VII. - 18 Polaków, 18.VII - 80 osób, w tym część Żydów. W dniach 19, 20, 22, 26, i 27.VII. rozstrzeliwano grupy 10-12 osób. 26.VII. stracono kilku desanciarzy. Jako innowacje wprowadzono dodatkowe badanie skazańców na miejscu stracenia, obiecując im ułaskawienie. Niektórzy skazańcy zostali z powrotem odwiezieni na Łukiszki dla dalszego śledztwa.
Informacja bieżąca nr 39 (64).
Egzekucje w Wilnie: Z więzienia na Łukiszkach wywieziono i rozstrzelano 12.IX.42 - 31 osób, 14.IX. - 21 osób, w tym cała grupa z okolic Jaszun "za sprzyjanie partyzantom".
Sprawozdanie sytuacyjne z ziem wschodnich, marzec 1944, sygn. 202/III/ z 31
W połowie stycznia wywieziono z więzienia łukiskiego 300 więźniów politycznych. W tym 50 kobiet. Według inf. straży więziennej zostali oni rozstrzelani w Ponarach...
Represje niemieckie na Wileńszczyźnie przeważnie przeprowadzane były rękami Litwinów, toteż społeczeństwo polskie nie odczuwa tam tak silnie nienawiści do Niemców, jak w innych dzielnicach Polski i nienawiść do nich jest coraz bardziej dystansowana przez nienawiść do bolszewików i Litwinów.
Sprawozdanie sytuacyjne z ziem wschodnich, maj 1944, sygn. 202/III/316
Terror: W okresie kwietnia akcja bezwzględnego tępienia organizacji podziemnych i wszelkich ruchów niepodległościowych trwała w dalszym ciągu. 1 i 20.IV. do Ponar przywieziono na egzekucje 100 Polaków osłabionych po więziennym pobycie i prawie nagich. Wykonawcy przed egzekucją przez pół godziny szczuli skazanych psami.