Strona:Z tajników archiwów dyplomatycznych (stosunki polsko-amerykańskie w latach 1948-1954).pdf/88

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

tzw. kułaków. Powołując się na „wiarygodne źródła ambasady donosiła, że władze polskie wydały instrukcje zawierające działania na rzecz tworzenia spółdzielni produkcyjnych na wsi, co stoi w sprzeczności z polityką zalecaną przez Kominform[1].
W miesięcznym raporcie ze stycznia 1949 r. ambasada oceniała, że mimo zacieśniającej się więzi między Polską i resztą państw bloku radzieckiego, rząd polski będzie dążyć do wzrostu handlu z krajami Europy Zachodniej w celu zrealizowania założeń Planu Trzyletniego i Sześcioletniego[2].
W lecie 1449 r. ambasador Gallman udał się na konsultacje do Departamentu Stanu oraz na urlop. Przed wyjazdem zgłosił się 20 lipca 1949 r. do S. Wierbłowskiego w MSZ celem omówienia różnych spraw dotyczących stosunków bilateralnych. Wierbłowski poruszył przede wszystkim problemy gospodarcze. Skarżył się na dyskryminację udzielenia licencji dla naszego importu z USA. Stany Zjednoczone — powiedział Wierbłowski — nie udzieliły licencji na 64 tranzakcje, z tego 22 były częściowo lub całkowicie opłacone. W szczególności Wierbłowski podkreślił znaczenie odnowy udzielania licencji a) na urządzenia do stalowni wartości 3,5 mln dol. z czego 2,5 mln Polska już zaliczkowała, b) na łożyska kulkowe, c) na części zamienne dla traktorów amerykańskich otrzymanych z darów w ramach UNRRA. Wierbłowski zwrócił uwagę ambasadora na niepokojący spadek importu polskiego wskutek amerykańskich posunięć dyskryminacyjnych i przytoczył konkretne liczby. W 1949 r. zaledwie 5,1 mln dol.
W odpowiedzi Gallman tłumaczył się, że odmowa udzielenia licencji wynika z braku niektórych towarów oraz priorytetowego traktowania przez Waszyngton krajów objętych planem Marshalla, a także ze względów strategicznych, politycznych. Sprawę zaliczek „uwięzionych w urządzeniach dla stalowni” uznał za szczególnie „złośliwy problem”. Przyrzekł, że w Waszyngtonie wspólnie z Winiewiczem będzie starał się znaleźć wspólne rozwiązanie, aby Polska mogła odzyskać swoje pieniądze[3].

Stany Zjednoczone, które podporządkowały handel ze Wschodem celom swojej strategii politycznej wprowadziły ścisłą kontrolą polityczną nad handlem z ZSRR i Europą Wschodnią i niechętnym okiem patrzyły na Europę Zachodnią jeżeli ta rozwijała stosunki gospodarcze z blokiem radzieckim. Tak np. kiedy 14 stycznia 1949 r. Polska i Wielka Brytania zawarły w Warszawie pięcioletnią umowę przewidującą znaczny wzrost obrotów handlowych wskutek nacisków Waszyngtonu Wielka Brytania ograniczyła zakres tego porozumienia[4].

  1. Central Files: 860C.5034/4-948. UPA Reel 26.
  2. Central Files: 860C.61/10-3048. UPA Reel 26.
  3. AMSZ, Z9. T7. W1.
  4. Lubomir Zyblikiewicz, Polityka Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytani wobec Polski, 1944-1949, Książka i Wiedza, Warszawa 1984, s. 363.