Przejdź do zawartości

Strona:Władysław Abraham-Początki prawa patronatu w Polsce.djvu/46

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

I jeśli w ciągu wieku XIII. tu i ówdzie znaleźć można dokumenta, w których jest mowa o oddawaniu i odstępywaniu kościołów,[1] to nie chodzi tam już więcéj o odstępowanie własności, lecz co najwyżéj pewnych zastrzeżonych praw, a również wyrażenia dokumentów, „heres ecclesie“ nie oznaczają już więcéj właściciela[2]. Patronowie tu i ówdzie jeszcze rozporządzają dość samoistnie kościołami sobie podległymi, zamieniając je na inne,[3] ale dzieje się to już coraz częściéj z wiedzą i zezwoleniem władzy kościelnéj[4].

    struendam, cui duos mansos pro dote assignamus, nobis ius patronatus relinquentes in eadem“. (KDWP. I. Nr. 412) r. 1266 „Ecclesiam etiam dictus scultetus construet dum sibi videbitur expedire, cui adiungimus duos liberos mansos“ (ibid. Nr. 419) r. 1273 „Ecclesiam non habeant“ (ibid. Nr. 453) r. 1319 „De quorum numero unum liberum mansum pro dote ecclesie quam ibi construere proponimus, si inpetrare potuerimus a d. episcopo Cracoviensi, ordinamus“ (KDWP. I. Nr. 158).

  1. W r. 1257 Bolesław Wstyd. przy fundacyi klasztoru w Zawichoście nadaje „ecclesiam in Zarnouech cum sanctuariis (KDWP. I. 44) w r. 1253 w zatwierdzeniu fundacyi książąt szląskich na rzecz szpitala św. Elżbiety we Wrocławiu przez Innocentego IV, przytoczony akt książąt wymienia „donamus parrochiam S. Elisabeth in civitate Vratislauiensi cum suis pertinentiis et deci mis in Hermanow“ (Theiner Vetera Monum. Pol. I. str. 55 Nr. 114).
  2. r. 1229 „iure avorum meorum patronus et heres singularis“ (Monogr. Op. Cyst. w Mogile Nr. 9) r. 1282 „nos vero patronus et heres eiusdem claustri“ (KDWP. I. Nr. 504.)
  3. r. 1256 „inviolatam esse volumus in perpetuum permutationem, quam d. Premislius uterinus frater noster dux eiusdem Polonie de nostro consensu fecit cum fratribus Hospitalis Sti Johannis in Poznan, videlicet super ecclesia de Obrzyck et hereditatem Sedlecz vocatam cum suis utilitatibus, et super ecclesia de Rogozen cum villis et eius ascripticiis“ (KDWP. I. Nr. 344).
  4. Wyżéj cytowany akt z Theinera I. Nr. 114, akty dotyczące przeniesienia Klarysek ze Skały do św. Andrzeja w Krakowie (KDWP. I. 161, 163, 170) i KDWP. I. Nr. 403 (r. 1262) „ius patronatus, quod in ecclesia et in hospitali S. Sepulcri Gneznensis habebant, vobis..contulerunt, et b. m. Archiepiscopus Gneznensis... ecclesiam et hospitale predicta