Przejdź do zawartości

Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/322

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wielkiej roztropności i zdolności administracyjnych przez lat prawie 30 rektorował kolegiom w Pułtusku, Jarosławiu, Kaliszu, w domu nowicyatu św. Szczepana, prepozytem był domu profesów św. Barbary i pierwszym superiorem rezydencyi w Toruniu, a wszędzie kaznodzieją niezmordowanym. Po podziale prowincyi na polską i litewską 1608 r., on był pierwszym prowincyałem Polakiem aż do 1613 r. Ostatnie lata jako teolog nadworny przebył na dworze biskupa poznańskiego Opalińskiego, towarzyszył mu w podróży do Wrocławia i tam też żywota pobożnie dokonał 25 listop. 1622 r.
Zasłużył się literaturze religijnej, jako tłumacz dzieł ascetycznych. „Rozmyślania nabożne o Najśw. Sakramencie W. X. Łukasza Pinelli, — Wzdychanie gołębicy — i Kazanie o siedmiu słowach Zbawiciela“ Belarmina. (Kraków 1622)[1].

O. Marcin Laterna, ur. 1553, † 1598. Syn mieszczańskiej rodziny w Drohobyczu na Rusi. Wielkich zdolności, szczęśliwej pamięci młodzieniec, ukończywszy szkoły w Kaliszu pod ks. Mroskowskim, znakomitym humanistą a potem Jezuitą, wstąpił do Jezuitów w Brunsberdze 10 maja 1571. Słuchał potem wyższych nauk, sam także nauczał w szkołach syntaksy, poetyki i retoryki. Kaznodzieją był niepoślednim w Brunsberdze, Wilnie, Krakowie i Lwowie, gdzie przez trzy lata superiorował. Trzy wojenne wyprawy na Moskwę, 1579—81 odbył jako kapelan obozowy niezmordowany. Z obozu hetmana Mieleckiego wezwał go król Stefan na kaznodzieję swego; był nim, ale obozowej posługi nie zaniechał. Do króla kazał po łacinie a uczenie, do dworu i wojska po polsku a żarliwie. Jenerał Akwawiwa ofiarował mu profesyę 4 ślubów i doktorat teologii 1586 r. Wnet potem umarł król Stefan. Przy zwłokach jego i dworze królewskim w Grodnie pozostał aż do 1588 r., niezmordowany w pracach; kazał potem (z końcem maja 1588) na pogrzebie króla w Krakowie. Potem misyonarzował w rodzinnym Drohobyczu, pracował w Krakowie i Lwowie. Kiedy król Zygmunt wyruszył z wojskiem do Szwecyi na ukaranie uzurpatora Karola Sudermańskiego 1598 r., chciał, żeby mu to-

  1. Brown. 170, 171. Backer et Sommervogel VII; 1522.