Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/131

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
§. 65. Intrygi, przekupstwa i wojny udaremniają dzieło unii, psują pracę misyonarzy. 1589—1620.

Kiedy Petryło przez unią z Rzymem trwalszą podstawę swym rządom dać usiłuje, dwie naraz partye malkontentów dwóch forytują kandydatów na tronik mołdawski; obydwie u Syksta V szukają protekcyi. Pierwsza grupuje się koło czternastoletniego Bohdana, syna ściętego we Lwowie Jankuły, wysyła Michała Radiato z listem do Syksta, błagając o pomoc i poparcie u polskiego króla. Nie był to jednak niebezpieczny rywal ten Bohdan. Niebezpieczniejszym stać się mógł drugi rywal, Stefan, najmłodszy syn hospodara Aleksandra, którego popierała pewna część bojarów, z pseudometropolitą suczawskim, Anastazym[1] i władyką romańskim, Grzegorzem, na czele.
Stefan z posłami od bojarów puścił się w lecie 1589 r. w drogę do Rzymu, aby osobiście sprawę swą u Syksta V pchnąć naprzód. Przywiózł z sobą list w stylu biblijnym, niby to od „walnej rady kraju“ do papieża „po Bogu dawcy praw i reformatora“ wystosowany. Skarżą się w nim partyzanci Stefana na nieznośny ucisk od „nieczystych“ Turków i ich intruza Petryły, i proszą Ojca św., aby ich przyjął w swą opiekę, dał polecające listy do polskiego króla, iżby ten do łaski swej Stefana razem z nimi przyjął i wyratował od opresyi tureckiej[2].

Z niedowierzaniem przyjęto w Rzymie tę legacyą, tembardziej, że w onym liście przedstawiony był Petryło, o którego pobożności tak pochlebne nadeszły relacye nuncyusza i arcyb. Solikowskiego, jako intruz „otaczający się Turkami, Grekami, Węgrami, Góralami (Montani, zapewne Sasi węgierscy), którzy porywają ich żony, hańbią córki, niszczą mienie, wywracają pobożność i wszelkie prawa“. Stefan jednak nie dał za wy-

  1. Prawym metropolitą był Jerzy Mohiła. Ten Stefan, o którym tu mowa, był synem hospodara mołdawskiego Aleksandra I, który na trzy zawody hospodarzył, w młodym wieku przez Portę, przekupioną przez multańskiego hospodara Aleksandra II, od troniku mołdawskiego usunięty, aby nań Piotr Kulawy postąpił.
  2. List datowany z Suczawy 15 czerwca 1099 r. (1589 r.) podpisany przez Stefana wojewodę Anastazego i Grzegorza (Monum. Reg. Pol. III, 104).